Gerenommeerde Britse krant The Guardian lanceerde gisteren een bommetje. De krant stelt dat Hongarije niet deelneemt aan het Songfestival omdat het ‘te gay’ zou zijn. Nieuws dat gretig overgenomen werd door heel wat Europese media, ook in België en Nederland. Zelfs politici als Guy Verhofstadt spraken hun ongenoegen uit over die harde beslissing van de Hongaarse omroep. Klopt dat nieuws eigenlijk? We zetten de feiten van de verschillende partijen op een rijtje. Pieter Stockmans, journalist bij Mo* Magazine en expert Oost-Europa, vult aan met zijn deskundige mening.

Ja, het klopt dat de Hongaren geen inzending zullen afvaardigen naar het Songfestival van volgend jaar. Eind oktober kwam het reglement van A Dal online, tot dan steevast de voorronde van het land. Voor de editie van 2020 werd met geen woord gerept over deelname aan de Europese liedjeswedstrijd.

Vaag commentaar

13 november kwam er duidelijkheid: 41 landen nemen deel aan het Songfestival. MTVA, de deelnemende omroep van Hongarije, is daar niet bij. Uit Boedapest komt steeds hetzelfde – vaag – commentaar:  ‘We hebben besloten om in plaats van deel te nemen aan het Songfestival, Hongaars muziektalent rechtstreeks te willen helpen. Zo zal de winnaar van de show verschillende tv-optredens en prijzen krijgen, mag de laureaat optreden op grote festivals en volgt er promotie op de radio.’

Wat schrijft The Guardian?

Bulgarije en Oekraïne keren terug naar het festival, Hongarije en Montenegro haken deze keer af. Thank you, next. Tot gisteren. The Guardian pakt naar eigen zeggen uit met de echte reden van terugtrekking: het Eurovisiesongfestival is ‘te gay’ voor Hongarije. Al geven ze toe dat er geen officiële reden gegeven is. Maar de journalisten van de krant zien een link met ander jammerlijk nieuws uit het Oost-Europese land. Er was de reclame van Coca-Cola met holebi-koppels die een boycot uitlokte van de Fidesz-partij in Hongarije. Bovendien zegt een insider tegen de krant dat het ‘te roze Songfestival’ de officieuze reden is en in het artikel staan ook uitspraken van een tv-commentator die namens de regering spreekt. Zijn quotes lijken bovenstaande te bevestigen.

Journalist Pieter Stockmans aan Songfestival.be: ‘Bij deze autoritaire regering staan de familiewaarden prominent op de agenda. Het zou dus best kunnen dat de Hongaarse politiek met het Songfestival een nieuwe ingebeelde vijand heeft gevonden. Premier Viktor Orbán wil niets liever dan zijn achterban het gevoel geven dat hij ze moet beschermen tegen het decadente Westen. Om zo de Europese, christelijke identiteit van zijn land te beschermen.’

Wat zegt de omroep van Hongarije?

Hoewel MTVA zich blijft vastklampen aan hun eerdere verklaring over talent in eigen land kansen te geven, duikt er op het internet toch een nieuwe verklaring op over het Songfestival. De insinuaties van The Guardian zijn bij de Hongaarse tv-bazen in het verkeerde keelgat geschoten. De omroep zegt dat het hele verhaal niet klopt. Met andere woorden: officieel trekt Hongarije zich niet terug om te protesteren tegen de Westerse LGBT-beweging. Media die dat wel schrijven, hebben het dus fout.

‘Het lijkt alsof ze beseffen dat ze zich hier op internationaal vlak niet populair mee maken’, zegt Pieter Stockmans. ‘Weet je, boodschappen in de Hongaarse media zijn vaak dag en nacht verschil tegenover die in andere media. Misschien willen ze internationaal de schade beperken, maar liggen de interne bedoelingen anders. Als de regering hier een thema van wil maken, zullen ze op een bepaald moment wél anders moeten communiceren. Anders kunnen ze hun propagandamachine niet starten.’

Wat Pieter Stockmans zegt, klopt. Bijvoorbeeld Guy Verhofstadt (Europarlementslid voor Open Vld) trok direct aan de alarmbel via Twitter. De liberaal ging al vaker in de clinch met de Hongaarse regering, wat de man al een lastercampagne opleverde.

First we had the “gay-free” zones in Poland, now Hungary pulls out of Eurovision because it’s “too gay”. Even Putin shows more restraint in his homophobia. It’s an attack on our European way of life and it must stop. ?️‍??? https://t.co/L67XPKvfcJ

— Guy Verhofstadt (@guyverhofstadt) November 27, 2019

Speelt het roze kantje van het Songfestival wél een rol?

De commotie rond de niet-deelname van Hongarije doet denken aan Turkije op het Songfestival. Omroep TRT neemt officieel niet meer deel omwille van o.a. de stemprocedure. Vorig jaar kwam er een heel andere uitleg. İbrahim Eren, de grote baas van de Turkse staatsomroep, zei toen dat TRT acts als Conchita (die als vrouw met de baard won in 2014, nvdr) niet kan en wil uitzenden als er kinderen kijken. Volgen nu de Hongaren? ‘Ik had dit eerder van Polen verwacht’, merkt Pieter op. ‘Want daar staat de anti-LGBT propaganda veel sterker, en de beweging is gesteund door de regering. Als dit waar is, kan dit een grote zaak worden. Want in Hongarije worden alle grote media gecontroleerd door de Hongaarse regering, dus kunnen ze met één klap effectieve propaganda verkondigen over de decadentie op het Songfestival.’

Hongaars voorbeeld gevolgd 

Toegegeven, artiesten die van camp en glitter houden, voelen zich goed thuis op het podium van het Songfestival. Zélfs de Hongaren. Want hun inzending van 2009, Zoli Ádok (foto) met Dance with Me, is daarvan een schoolvoorbeeld. Velen zijn nadien dat voorbeeld gevolgd. ‘Dat was tien jaar geleden, een ander tijdperk. De focus van deze autoritaire, rechtse regering ligt anders. Ze zien in holebi’s en transpersonen een doelwit om zorgwekkende propaganda rond te maken. Ik denk dat de gemiddelde Hongaar er niet zoveel problemen mee heeft, het is de politiek die hier een zaak van maakt’, besluit Pieter Stockmans.