Waarom staan er een aantal landen automatisch in de finale? En waarom doet Australië mee aan het Eurovisiesongfestival? Doorgewinterde Songfestivalfans kunnen het allemaal uitleggen. Maar voor de reguliere kijker is het evenement soms wat complex. In ons artikel vind je antwoorden op de meest gestelde Songfestivalvragen!

Hoelang bestaat het Songfestival al? En wanneer debuteerden de Lage Landen?

Het Eurovisiesongfestival bestaat al sinds 1956. Toen deden er zeven landen mee (waaronder België en Nederland) die elk twee nummers brachten. De daaropvolgende jaren breidde het deelnemersveld steeds verder uit. Verschillende landen namen deel, maar haakten ook weer af.

Welke landen mogen er meedoen aan het Songfestival?

Het Songfestival is ontstaan als liedjeswedstrijd georganiseerd door leden van de EBU, de European Broadcasting Union.

De EBU is een samenwerkingsverband van met name publieke omroepen uit de meeste Europese landen en enkele landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika (zie dit kaartje voor een overzicht). Aan het Songfestival kan ieder actief lid van de EBU meedoen.

Hoeveel landen nemen deel aan het Songfestival 2024?

Dit jaar nemen 37 landen deel. Dat zijn dus niet alle leden van de EBU. Er zijn verschillende redenen waarom landen niet (meer) mee doen. Meer informatie vind je in dit eerdere artikel, bijgewerkt tot en met 2024.

Ten opzichte van afgelopen editie heeft er een wissel plaatsgevonden: Moldavië neemt niet meer deel, Montenegro keert na twee jaar afwezigheid terug.

Australië is geen actief lid van de EBU. Waarom neemt het land dan wel deel aan het Songfestival?

Het festival is in Australië heel populair. Publieke omroep SBS startte met het uitzenden van het Songfestival in 1983.

In 2015 bestond de liedjeswedstrijd zestig jaar en werd de omroep van Australië uitgenodigd om eenmalig deel te nemen. Mocht Australië dat jaar zegevieren, zou het land het daaropvolgende jaar opnieuw deelnemen.

Australië won niet in 2015, maar was in 2016 en de jaren hierna toch weer van de partij.

Tot op heden loopt de uitnodiging door en neemt Australië dus nog steeds mee aan het Songfestival. Als die overeenkomst ooit afloopt, zal de omroep niet meer mogen deelnemen.

Over de deelname van Israël is dit jaar opnieuw veel controverse. Waarom mag dit land wél meedoen, terwijl bijvoorbeeld Rusland niet meer mag deelnemen?

De EBU heeft daarover in aanloop naar het Songfestival van 2024 een officieel statement naar buiten gebracht:

‘Als een niet-politieke organisatie, is het de rol van de EBU om publieke omroepen in heel Europa en het Midden-Oosten te ondersteunen. De Israëlische omroep is al meer dan zestig jaar lid van de EBU. Het EBU-lidmaatschap van de Russische publieke omroepen werd in 2022 opgeschort vanwege aanhoudende schendingen van lidmaatschapsverplichtingen en de schending van de waarden van de publieke media. (…) De relatie tussen KAN en de Israëlische regering is fundamenteel anders dan de relatie die bestaat tussen die Russische leden en de staat, waarbij de Israëlische regering de afgelopen jaren heeft gedreigd de omroeporganisatie te sluiten.’

Ondanks dat er geluiden zijn dat verschillende andere deelnemende omroepen niet volledig achter een Israëlische deelname zouden staan, wordt het land niet uitgesloten van de liedjeswedstrijd.

Er was vorig jaar veel ophef achter de schermen, onder andere naar aanleiding van de diskwalificatie van Joost Klein. De EBU beloofde beterschap. Wat is er dit jaar veranderd?

De organisatie heeft in samenwerking met de Zwitserse gastomroep SRG SSR stappen gezet om de gezondheid, veiligheid en de positieve ervaring van alle betrokkenen te waarborgen.

De organisatie introduceerde een tweetal documenten die de basis vormen voor het nieuwe maatregelenpakket van de liedjeswedstrijd: een gedragscode en een zorgplichtprotocol.

Er zijn dus verschillende maatregelen genomen. Zo is er dit jaar bijvoorbeeld geen pers welkom bij de repetities, zijn er cameravrije zones waar artiesten en delegaties niet gefilmd mogen worden en worden beelden pas naar buiten gebracht na goedkeuring van artiesten en delegaties. Meer lees je in dit artikel.

Er is dit jaar ook controverse over een nieuw vlaggenbeleid tijdens het Songfestival. Hoe zit dit precies?

De EBU stelde voor de komende editie van het Songfestival een nieuw vlaggenbeleid op. Hierin staat dat deelnemende artiesten en delegaties enkel en alleen met de erkende vlag van hun land op het podium zullen mogen verschijnen. Ook tijdens andere officiële aangelegenheden, zoals de openingsceremonie op 11 mei, is alleen de eigen vlag toegestaan.

De Zwitserse organiserende omroep SRG SSR zal zorgen voor de juiste vlaggen en deze beschikbaar stellen aan de artiesten.

België en Nederland nemen ook dit jaar weer deel. Hoe is bepaald dat Red Sebastian en Claude ons land en onze noorderburen mogen vertegenwoordigen?

De deelnemende landen zijn zelf verantwoordelijk voor de selectie van de kandidaat die het land mag vertegenwoordigen.

In ons land is VRT dit jaar verantwoordelijk voor de selectie van de Belgische kandidaat. De Vlaamse omroep wisselt jaarlijks af met de Waalse omroep RTBF.

VRT koos voor de preselectie Eurosong 2025. Deze werd op 1 februari gewonnen door Red Sebastian, waardoor hij ons lang mag vertegenwoordigen op het Songfestival.

De Nederlandse omroep AVROTROS koos, net als voorgaande jaren, opnieuw voor een interne selectie van de artiest en het liedje.

Uit in totaal 331 inzendingen koos de omroep voor Claude.

Wanneer vindt het Songfestival 2025 plaats en hoe lang duren de liveshows?

Het Eurovisiesongfestival 2025 bestaat uit twee halve finales, op dinsdag 13 mei en donderdag 15 mei. De finale vindt plaats op zaterdag 17 mei. De shows beginnen om 21.00 uur CET. De halve finales duren tot ongeveer 23.20 uur. De finale kent een langere zit: de precieze eindtijd is nog onbekend, maar in 2024 duurde de finale tot ongeveer 01.00 uur op zondag.

Hoe kan ik het Songfestival 2025 kijken?

Vlaamse kijkers volgen alle shows op VRT 1 en via VRT MAX vanaf 21.00 uur. De finale van het Songfestival is ook live te horen op Radio2. VRT biedt dit jaar een brede programmatie rondom het festival. Meer informatie vind je hier.

In Nederland kijk je naar de liveshows op NPO1. De finale wordt daarnaast ook uitgezonden via NPO Radio 2.

Wanneer treden Red Sebastian en Claude op?

Zowel België als Nederland nemen dit jaar deel aan de eerste halve finale op dinsdag 13 mei. Red Sebastian treedt op als negende van de in totaal vijftien halve finalisten. Claude is als dertiende aan de beurt.

Wie presenteren het Songfestival 2025?

De presentatie is in handen van Michelle Hunziker, Hazel Brugger en Sandra Studer.

Hazel Brugger en Sandra Studer nemen de presentatie van de twee halve finales voor hun rekening. In de finale krijgen ze gezelschap van Michelle Hunziker. Meer informatie over de presentatrices lees je hier.

Er zijn twee halve finales. Hoe zijn deze ingedeeld en hoe kan je als land de finale bereiken?

Tijdens een loting in januari werd de indeling van de twee halve finales bepaald. Naast dat er werd geloot in welke halve finale de deelnemende landen optreden, is er ook geloot in welke helft zij zullen optreden. De productie van de show bepaalt de startvolgorde zoals deze in de halve finales te zien is.

Ook de al gekwalificeerde landen voor de finale treden op tijdens de halve finales, tussen de optredens van de halve finalisten door. Per halve finale zien we drie al geplaatste landen dus ook optreden.

Je hoort wel eens iets over Bookmakers. Wat zijn dat en kunnen zij de uitslagen al op voorhand voorspellen?

Bookmakers, of wedkantoren, voorspellen geen uitslagen. Ze stellen een lijst op van de volgorde waarin landen kans maken op de Songfestivalwinst. Het land met, volgens de bookmakers, de meeste kans staat bovenaan. Hieraan worden quoteringen gekoppeld, hoe lager de quotering, hoe lager het uit te betalen winstbedrag. De quoteringen worden aangepast wanneer meerdere mensen inzetten op een bepaalde uitslag.

Meer informatie over de werking van bookmakers vind je in dit artikel.

Wie bepaalt welke landen doorstoten naar de finale?

Er zullen tien landen per halve finale doorstoten naar de finale op zaterdag 17 mei. De finalisten zullen volledig worden bepaald door kijkers thuis. Elk land deelt 1 t/m 8, 10 en 12 punten uit.

Kijkers thuis uit de landen die deelnemen aan de betreffende halve finale mogen stemmen, evenals een drietal van de al voor de finale geplaatste landen. Daarnaast kunnen ook kijkers over de hele wereld, buiten de deelnemende landen, stemmen. Alle stemmen van deze groep, genaamd Rest of the World, tellen per show mee als één extra land.

De tien halve finalisten met de meeste punten per halve finale zien we terug in de finale. Deze worden in willekeurige volgorde door de presentatoren bekendgemaakt. De resultaten per halve finale worden gepubliceerd na de finale op zaterdag.

Een uitleg over de stemming is te zien in deze video.

Naast de landen die doorstoten vanuit de halve finales, zijn er al een aantal landen in het bezit van een finaleplek. Waarom hoeven zij zich niet te kwalificeren?

Het gaat hier om het gastland, in dit geval Zwitserland, en de Big-5. Als winnaar van het vorige Songfestival en organisator van de komende editie is Zwitserland automatisch gekwalificeerd voor de finale. De Big-5 landen (Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje en het Verenigd Koninkrijk) leveren de grootste financiële bijdrage en mogen in ruil direct deelnemen aan de finale.

Hoe kan ik stemmen?

Vanuit België en Nederland kun je stemmen via de officiële Eurovision-app of rechtstreeks op www.esc.vote. Daarnaast is er de mogelijkheid te stemmen via telefoon en/of sms-bericht.

Kijkers uit ons land en vanuit onze noorderburen kunnen alleen stemmen tijdens de eerste halve finale op 13 mei en de finale op 17 mei. De relevante nummers, inclusief kosten, worden tijdens de liveshows op je tv-scherm getoond. Let op: je kan vanuit België niet op Red Sebastian stemmen. Nederlandse kijkers kunnen niet stemmen op Claude.

Tijdens de halve finale kan er gestemd worden na afloop van het laatste liedje. In de finale kun je al stemmen vanaf de eerste deelnemer.

Hoe wordt de uiteindelijke winnaar bepaald?

In de finale stemmen naast de kijkers thuis ook vakjury’s mee. Elk deelnemend land stelt een professionele vakjury samen, bestaande uit leden met een muzikale of artistieke achtergrond.

Elk land deelt hierdoor twee maal 1 t/m 8, 10 en 12 punten uit. De punten (dus zowel de punten van de verschillende vakjury’s en vanuit de stemmers thuis) worden apart bekendgemaakt. Spokespersons per land delen de punten van de vakjury’s uit, de presentatoren maken de punten van de televoting bekend. Het land met opgeteld de meeste punten is de winnaar van het Songfestival 2025.