In de reeks 50 jaar Eurosong blikt Songfestival.be terug op een halve eeuw Vlaamse Songfestivalvoorrondes. In deze aflevering staat de editie van 2008 centraal, gewonnen door Ishtar met O julissi.

Al in april 2007 opende de VRT de inschrijvingen voor Eurosong 2008. Geïnteresseerde artiesten en componisten hadden tot en met 23 november de tijd om zich aan te melden op de Reyerslaan.

Opnieuw zeven zondagavonden

Uiteindelijk liepen maar liefst 449 inzendingen binnen, al probeerden sommigen het met meerdere songs. Een achtkoppig geheim selectiecomité hield daarvan ‘slechts’ twintig kandidaten over, het laagste aantal in een Vlaamse Songfestivalvoorronde sinds 1989.

Die werden evenwel net als in 2006 breed uitgesmeerd over vier voorrondes, twee halve finales en een finale, met slechts vijf kandidaten per uitzending. Het proces van Eurosong nam dus opnieuw zeven zondagavonden in beslag, tussen 27 januari en 9 maart.

Zoeken met een vergrootglas

Het was zoeken met een vergrootglas naar grote namen in de deelnemerslijst van Eurosong 2008, die op maandag 17 december 2007 werd vrijgegeven. De meest klinkende namen waren net terug te vinden in de lijst van artiesten die de liveshows níét gehaald hadden.

Eddy Wally had het opnieuw vergeefs geprobeerd. VTM-schermgezicht Tess Goossens’ duet met de Nederlandse zanger Xander de Buisonjé, bekend van Volumia!, werd niet geselecteerd, net zomin als de pogingen van onder meer David Davidse, Katastroof en Pat Krimson. Die laatste zou zes jaar later nog zijn kans krijgen in de preselectie.

Game Over

Verschillende ex-Eurosong-deelnemers haalden de top twintig van het selectiecomité evenmin. Het ging daarbij om Petra/La Sakhra (1993, 1999, 2006), Jeason en Els De Schepper (beiden 2006) en Jan Schepens (2002). Ook ex-Songfestivalkandidate Barbara Dex (Eurosong-deelnames in 1993, 2004, 2006) was niet opnieuw gekozen.

Daarnaast was er ook veel kritiek op het feit dat er slechts één Nederlandstalig lied deelnam. Het ging dan nog om een song met een Engelstalige titel, Game Over, die onmiddellijk werd uitgeschakeld in een van de voorrondes.

Geen jurystemming meer

Er waren enkele opmerkelijke verschillen met de vorige edities. De puntentelling en de verschillende jury’s werden volledig afgeschaft. Enkel de kijkers thuis bepaalden de uitslag via televoting per telefoon, sms en de digitale rode knop.

Er was nog steeds een vakjury die elk optreden van ongezouten en vaak ook ongevraagd commentaar voorzag, maar die stemde niet meer mee, net als de pers en radiozenders. De vakjury mocht wel weer wildcards uitdelen, opnieuw twee uit de voorrondes en een uit de halve finales.

Helemaal geen punten meer

In het tweede deel van de uitzending maakte Bart Peeters de resultaten bekend. Dat gebeurde telkens als volgt: eerst werd de kandidaat die laatste was geëindigd aangekondigd. Die viel onherroepelijk af en kon niet rekenen op een mogelijke wildcard. Het bleef geheim wie derde en vierde werd, maar de eerste en tweede plaats werden wel telkens bekendgemaakt.

Enkel in de finale werd de volledige rangschikking afgekondigd. Er kwamen helemaal geen punten meer aan te pas, en ook exacte stemresultaten per uitzending werden niet vrijgegeven.

Compleet zinloos

De vakjury was ditmaal slechts driekoppig en bestond voor de vierde opeenvolgende (en laatste) keer uit vaste waarde Marcel Vanthilt en nieuwkomers Kris Wauters van Clouseau (dat in 1991 naar het Songfestival was geweest met Geef het op) en Katrina Leskanich van Katrina & The Waves (dat in 1997 de wedstrijd won met Love Shine a Light).

Al voor de liveshows deden de juryleden opmerkelijke uitspraken. De week voor de eerste voorronde had Marcel Vanthilt in het weekblad TV Familie het volgende laten optekenen: ‘België maakt geen schijn van kans om nog te scoren en Eurosong 2008 is dus compleet zinloos.’

En na die eerste voorronde was Katrina Leskanich aan Het Belang van Limburg niet mals voor haar collegae. ‘Die twee hebben duidelijk slechte smaak. Ze weten allebei niet wat er nodig is om het Eurovisiesongfestival te winnen. Ik weet dat wel, want ik heb dat gedaan.’

Milena en Mirjana

De VRT drukte de kosten ietwat door de uitzendingen vanuit zijn eigen studio’s aan de Reyerslaan te organiseren. Bart Peeters bleef als presentator, maar werd niet meer vergezeld door de dochters van Jan Leyers. Hun plaatsvervangsters zorgden voor een heuse diplomatieke rel met Servië, gastland van het Songfestival 2008.

‘Milena en Mirjana’, gespeeld door twee onbekende Antwerpse actrices, werden in alle uitzendingen prominent voorgesteld als Servische vrouwen met niet alleen een drankprobleem, maar ook gewelddadige en criminele kantjes. In de derde uitzending bijvoorbeeld hadden ze als onderdeel van een poging tot grap gsm’s van kandidaten gestolen en in hun hoofddeksels verstopt.

Wat begon als een running joke tijdens de liveshows mondde uit in een vlammend persbericht van de Servische ambassade in Brussel. ‘Dit is zeer betreurenswaardig’, stond erin. ‘Het is onnodig en ongehoord om negatieve stereotypen te gebruiken in tv-shows die bedoeld zijn om mensen bij mekaar te brengen.’

Met een positieve noot eindigen

De VRT verontschuldigde zich in een brief aan de ambassade, en Bart Peeters bood publiekelijke maar korte excuses aan in de eerste halve finale. Nochtans was er veel meer gepland met het duo.

‘Het was de bedoeling om met een positieve noot te eindigen: de twee dames gaan mee naar Servië, waar duidelijk wordt dat ze niet kunnen aarden omdat Servië helemaal niet is zoals we het voorgesteld hebben. Het was de bedoeling om de clichébeelden waar mensen al die weken mee vertrouwd waren geraakt, onderuit te halen’, vertelde VRT-woordvoerster Diane Waumans in De Standaard.

Uiteindelijk gingen ‘Milena en Mirjana’ effectief naar Servië, om daar een panel van 250 burgers de vijf overgebleven finalisten te laten beoordelen. Beelden daarvan werden in de finale uitgezonden.

Keuvelen met de koning

Verder was er kritiek op het fonkelnieuwe logo dat Eurosong had meegekregen. Het stelde de vleugels van een adelaar voor, wat volgens sommigen wel heel erg leek op nazisymbolen.

Ook een poging om koning Albert en koningin Paola in de uitzending te integreren, werd op hoongelach onthaald. In feite ging het om een bezoek van het vorstenpaar enkele dagen voor de uitzending, waarbij de beelden zodanig in de liveshow werden gemonteerd dat het moest lijken alsof Bart Peeters op zondagavond rechtstreeks keuvelde met de koning.

Daarnaast waren ook de commentaren op de uitzendingen, het gemiddelde liedjesniveau en zelfs veel vocale prestaties niet mals. ‘Gisteren had de VRT een heuse freakshow in de mouwen zitten waar horen en zien bij verging’, schreef De Morgen na de tweede voorronde.

Dag Allemaal

En alsof dat allemaal niet genoeg was, morde een deel van de kandidaten en hun entourages ook nog flink toen bleek dat de verzamel-cd met alle twintig songs voor amper 5,90 euro werd verkocht bij een exemplaar van weekblad Dag Allemaal. Het ging dus niet om een volwaardige cd-release zoals in 2006.

Die lage prijs was niet zozeer het probleem, maar wel dat de kandidaten zelf geen singles mochten uitbrengen voor de finaleweek van Eurosong, terwijl net in diezelfde week de cd voor een habbekrats verscheen. ‘Op die manier houden wij hier een financiële kater aan over’, klonk het bij een managementbureau van enkele kandidaten in Het Belang van Limburg. ‘We hebben heel veel geïnvesteerd, en wat we terugkrijgen, is peanuts.’

Na twee overwinningen laatste

De vier voorrondes werden gewonnen door Katy Satyn, Sandrine, Ishtar en Nelson. Die laatste twee wonnen ook de twee halve finales, maar in de finale gold de groep Isthar met haar liedje in een denkbeeldige taal als te kloppen favoriet.

Nelson werd er na twee overwinningen laatste en Sandrine, die werd beschouwd als de enige die het nummer O julissi na jalini nog ietwat het vuur aan de schenen kon leggen, moest genoegen nemen met de zilveren plak.

Ruim een half miljoen minder

De vakjury raakte het niet eens: Katrina Leskanich wilde The Paranoiacs naar Servië sturen, Kris Wauters koos voor Sandrine, terwijl Marcel Vanthilt, samen met de Eén-kijker, koos voor Ishtar. Na de overwinning in Eurosong beslisten Ishtar en de VRT om de titel voor Belgrado in te korten tot O julissi.

De kijkcijfers vertoonden ook voor het eerst echt een duidelijk dalende tendens. De finale had ruim een half miljoen minder kijkers dan die van vier jaar tevoren. Verre van beschamende kijkcijfers, maar de hype van eerdere jaren en Eurosong-edities was weg.

Heksennummer

De grote verdeeldheid over de overwinning van O julissi hielp niet bepaald: je was pro of contra het lied. Enkele dagen na de finale omschreef schrijver Herman Brusselmans, die onze inzending duidelijk minder genegen was, het lied op de Nederlandse televisie als ‘een absoluut infantiel, debiel, achterlijk, middeleeuws klinkend heksennummer’.

Een Zweeds panel beoordeelde het lied tijdens een voorbeschouwing van Songfestivalliedjes als ‘een domme theatervoorstelling voor kinderen’ en ‘The Sound of Music voor dronkaards’.

Een Nederlands lifestyleprogramma

Toenmalig Vlaams cultuurminister Bert Anciaux had geleerd uit zijn fout van twee jaar geleden. Hij kwam niet weer met een zak overheidsgeld voor een internationale tournee zwaaien. De krant De Standaard schreef dat Ishtar een dossier met een financieel voorstel mocht opmaken.

Uiteindelijk kreeg de groep in april een eenmalige subsidie van 25.000 euro, volgens frontman Michel Vangheluwe voor alle kosten die hij en zijn medegroepsleden moesten maken in de aanloop naar Belgrado. De enige buitenlandse promotie was een optreden in een Nederlands lifestyleprogramma.

De liedjes van de finale van Eurosong 2008 vind je in onderstaande afspeellijst.

Alle resultaten van de preselectie vind je terug op onze geschiedenispagina’s:

Eurosong – België 2008

Op het Songfestival 2008 eindigde Ishtar 17e in de eerste halve finale. Bekijk hieronder het optreden:

In 2020 sprak Songfestival.be met Ishtar-oprichter Michel Vangheluwe voor onze podcast Eurovisite. Beluister de aflevering hier: