Het allereerste Eurovisiesongfestival begon in een piepklein theater in een Zwitsers stadje met in 1956 nog geen 25.000 inwoners, en slechts een paar honderd mensen in het publiek.

Omroepen uit negen verschillende landen wilden zich aanmelden, maar slechts zeven stonden op donderdag 24 mei in de startblokken in Lugano. De Deense en Oostenrijkse omroep hadden de deadline gemist en moesten al meteen een jaar wachten om hun debuut te kunnen maken.

Twee liedjes per land

De eerste editie van het Songfestival was de enige waarbij elk land door twee inzendingen mocht worden vertegenwoordigd.

Luxemburg en gastland Zwitserland lieten hun twee liedjes door dezelfde zangeres vertolken, maar verder had elk land twee verschillende artiesten afgevaardigd.

Een 24-koppig orkest van de Italiaans-Zwitserse omroep begeleidde hen. De startvolgorde werd bij loting bepaald, en onze noorderburen mochten met De vogels van Holland de spits afbijten.

Nederlands commentaar

Een video-opname van de eerste editie heeft de tand des tijds niet doorstaan. Anno 1956 was televisie nog een experimenteel medium en werden peperdure videobanden meestal gewist om plaats te maken voor nieuwe opnames. Er is wel een radio-opname beschikbaar.

Presentator Lohengrin Filipello, tot 1978 de enige man die het Songfestival aan elkaar mocht praten, sprak uitsluitend Italiaans. De Vlaamse omroep NIR stuurde geen eigen commentator naar Lugano. In plaats daarvan werd, zoals de gewoonte was in die tijd, het signaal van de Nederlandse NTS overgenomen, dus ook met de Nederlandse commentator.

Volledige resultaten onbekend

Net zoals bij de Belgische voorronde zijn ook van het Songfestival 1956 de volledige resultaten onbekend. Rolf Liebermann, een Zwitsers dirigent en componist die als juryvoorzitter werd aangeduid, maakte na de veertien deelnemende liedjes bekend dat een van de Zwitserse liedjes tot winnaar werd gekroond.

De precieze resultaten werden nooit vrijgegeven. Tal van bronnen geven alternatieve resultaten, waarbij België tweede of derde zou zijn geëindigd, maar officieel zullen we het wellicht nooit weten.

Opvallend stemsysteem

Het stemsysteem en een opvallende praktijk daarbij zijn wel bekend. De zeven deelnemende landen moesten twee juryleden afvaardigen naar Lugano om daar te stemmen door elk lied een score van één tot tien toe te kennen. Ze mochten daarbij ook hun eigen inzendingen quoteren.

Maar omdat de twee Luxemburgse juryleden niet tijdig in het Teatro Kursaal raakten, mochten de Zwitserse juryleden ook voor Luxemburg meestemmen.

Wijd en zijd wordt aangenomen dat dat leidde tot de eerste Zwitserse Songfestivaloverwinning, maar ook dat werd nooit formeel bevestigd. In elk geval werd het stemsysteem in 1957 al compleet omgegooid.

Aan het einde van de uitzending zong winnares Lys Assia haar winnende lied Refrain nogmaals. In de radio-opname is te horen hoe ze zo geëmotioneerd is dat ze halverwege moet stoppen en het orkest vraagt om opnieuw te beginnen.