In een reactie aan Songfestival.be heeft een VRT-woordvoerder inzage gegeven in de stemaantallen van de Belgische televoting van de afgelopen drie Songfestivaledities. Gedetailleerde overzichten per land heeft VRT momenteel naar eigen zeggen zelf niet.

Op aanvraag van deze website gaf de Vlaamse omroep meer details over de exacte aantallen stemmen tijdens de Songfestivals 2023 tot en met 2025. Onderstaande tabel toont de naakte cijfers.

In 2023 was er nog geen onlinestemming, waardoor cijfers daarvan ontbreken. De aantallen tonen grote verschillen tussen de halve finales en de finale. Een mogelijke verklaring kan zijn dat de publieksstemming in de finale al in het begin van de show opent.

Tien keer meer stemmen in de finale

Twee jaar geleden, toen het Songfestival in Liverpool, kwamen zes keer meer Belgische oproepen binnen in de finale vergeleken met de halve finale. Dat was ook tot dusver het laatste jaar waarin België de finale haalde. Het verschil in Vlaamse kijkcijfers tussen beide shows met Gustaph als deelnemer bedroeg ongeveer 300.000 (1 vs 1,3 miljoen).

Vorig jaar, toen de wedstrijd in Malmö neerstreek, ging het om een vervijfvoudiging van de stemaantallen. Nochtans lokte de finale toen minder kijkers van de halve finale waarin Mustii uitgeschakeld werd (1 miljoen vs 860.000).

Tijdens de editie in Bazel dit jaar zijn de verschillen nog extremer. Niet alleen werd de finale verhoudingsgewijs nog minder bekeken dan de halve finale met Red Sebastian (910.000 vs 660.000), er kwamen plots wel bijna tien keer zoveel stemmen binnen in de finale, maar liefst 220.554 in totaal.

Invloed Israëlische mediacampagne?

Vorig jaar startten de omroep en regering van Israël met internationale mediacampagnes met oproepen om zo vaak mogelijk te stemmen voor hun kandidaat. Het valt op dat de totaalaantallen Belgische stemmen in de de afgelopen twee finales beduidend hoger liggen dan die in 2023, hoewel er toen veel meer kijkers waren.

Om het nog even duidelijk te maken: de finale van 2023 had bijna dubbel zoveel kijkers dan die van dit jaar, maar er kwamen wel bijna twee keer minder stemmen binnen. Dat is op z’n zachtst gezegd opvallend, maar het is onmogelijk om op basis van deze cijfers te concluderen dat dat uitsluitend of zelfs vooral komt door de Israëlische pogingen om de uitslag te sturen.

Dat komt omdat er geen verdere details beschikbaar zijn over de verdeling van de bovenvermelde stemmenaantallen per land. We kunnen dus niet zeggen hoeveel procent van alle Belgische televotingstemmen naar Israël of andere landen gingen.

Minder stemmen in Spanje dan in België

Frappant: VRT zelf weet dat ook niet. ‘We hebben er momenteel geen zicht op’, klinkt het bij de woordvoerder in een schriftelijke reactie aan Songfestival.be ‘Nederland en Spanje ook niet. We zijn dit even aan het navragen.’

De Spaanse omroep RTVE had eerder al een aanvraag ingediend om de exacte aantallen te verkrijgen. Volgens de EBU kwamen tijdens de finale 142.688 Spaanse televotingstemmen binnen over alle mogelijke kanalen heen, melden lokale media.

Het springt in het oog dat België, een land met 11 miljoen inwoners en in beide landsdelen ongeveer 1 miljoen kijkers voor de finale, dus beduidend meer stemmen zou hebben geteld dan Spanje, waar bijna 48 miljoen mensen wonen en waar 6 miljoen ervan Melody en de anderen afgelopen zaterdagavond volgden.

Belangrijk om mee te geven is dat het Duitse bedrijf Once de televoting organiseert en controleert in alle deelnemende landen. Once telt en verifieert de stemmen en geeft die door aan de EBU. Op basis daarvan worden de punten en rangschikkingen bepaald.

Een derde voor San Marino

Ook opmerkelijk is dat de Italiaanse RAI wél een gedetailleerd overzicht heeft van de verhouding van stemmenaantallen. Sterker nog, de omroep communiceert die ook jaarlijks. Uit de cijfers van 2025 blijkt dat ruim een derde van alle Italiaanse televotes gingen naar Tutta l’Italia, het lied dat San Marino vertegenwoordigde. Op twee en drie volgen Albanië (16,5%) en Israël (11,4%). Ter vergelijking: vorig jaar kreeg Israël 26% van de Italiaanse stemmen.

Opnieuw tast de Vlaamse omroep zelf in het duister: VRT weet niet hoe het mogelijk is dat zijn Italiaanse collega’s wel de detailuitslag hebben en zij zelf niet.

VRT zal in tegenstelling tot RTVE in Spanje zelf geen audit aanvragen van de televoting. ‘We vragen wel volledige transparantie aan de EBU’, aldus de woordvoerder aan onze redactie. ‘De vraag is vooral of het huidige stemsysteem een faire weerspiegeling van de mening van de kijkers en luisteraars waarborgt.’

Andere vragen onbeantwoord

Songfestival.be vroeg VRT ook over wat een voldoende sluitend antwoord vanuit de EBU zou zijn om een verdere Vlaamse deelname te garanderen, wat VRT RTBF aanraadt qua deelname in 2026, of VRT de wedstrijd nog zou uitzenden als hij ze niet meer ondersteunt maar RTBF beslist om wel nog namens België deel te nemen en of de Belgische uitschakeling van vorige week enige invloed had op het huidige VRT-standpunt. Op al die vragen ontving onze redactie geen antwoord.