Zelfs de grootste Songfestivalfans zijn er al eens door in de war: het puntensysteem op het Eurovisiesongfestival. Zoals de traditie het wil, kan je niet op je eigen land stemmen en ontvangt het populairste liedje de felbegeerde twaalf punten. Voor de rest onderging de stemming op het Songfestival de voorbije jaren verschillende wijzigingen. Wij vertellen je hoe de stemming dit jaar exact werkt.

Wie stemt mee?

• Kijkers uit alle deelnemende landen

Alle kijkers in deelnemende landen kunnen stemmen via de officiële Eurovision-app of rechtstreeks op www.esc.vote. Daarnaast kunnen de kijkers in de deelnemende landen stemmen via telefoon en/of sms-bericht.

De relevante nummers worden tijdens de liveshows door elke deelnemende omroep op je tv-scherm getoond.

• ‘Rest van de wereld’

Deze nieuwigheid werd in 2023 gelanceerd. Kijkers over de hele wereld, buiten de deelnemende landen, kunnen nu 24 uur voor elke halve finale en de grote finale stemmen op hun favoriete liedjes.

Ook deze kijkers gebruiken hiervoor de officiële Eurovision-app of www.esc.vote. Alle stemmen van deze groep tellen per show mee als één extra land. Alle stemmers in de ‘rest van de wereld’ delen dus ook 1 tot en met 12 punten uit,  zonder 9 en 11, aan hun gezamenlijke top tien.

• Professionele vakjury’s

Omroepen van de deelnemende landen stellen een professionele vakjury samen. Elke jury bestaat uit vijf leden (inclusief voorzitter met stemrecht).

Die leden moet een muzikale of artistieke achtergrond hebben en ook een zekere staat van dienst kunnen voorleggen. Denk maar aan zangers, muzikanten, componisten, experts uit de tv- en entertainmentsector …

Volgens informatie op Eurovision.tv moet elk jurylid alle concurrerende inzendingen rangschikken van hun minst favoriete naar meest favoriete op basis van de volgende criteria:

• Compositie en originaliteit van het lied
• Kwaliteit van de uitvoering op het podium
• Vocale capaciteit van de uitvoerder(s)
• Algemene indruk van de act

Belangrijk om te weten: hoewel de vakjury’s pas punten uitdelen in de Songfestivalfinale op zaterdag, moeten ze als back-up ook meestemmen in de halve finale waaraan hun land deelneemt. Als er iets misloopt met de telefoonstemmen in een land in de halve finale, worden de jurypunten gebruikt.

Hoe verloopt de stemming in de halve finales?

Alleen kijkers thuis bepalen het resultaat van de twee halve finales van het Eurovisiesongfestival. De tien landen met de meeste stemmen uit de televoting stoten door naar de finale.

Het gaat hier om kijkers uit de deelnemende landen per semi, uit de ‘rest van de wereld’ én uit landen die deel uitmaken van de ‘Big Five’ (de grootste geldschieters) en het gastland. Deze landen zenden de shows namelijk uit en mogen meestemmen.

Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Italië, Spanje en het gastland in kwestie worden via loting in twee groepen verdeeld. Dat komt dus neer op drie meestemmende landen per semi.

Alle deelnemende landen in de halve finales kunnen stemmen ontvangen van de kijkers thuis. Maar alleen de tien populairste landen ontvangen daadwerkelijk punten van een land. De top tien krijgt punten toegekend van 1 tot 8, 10 en 12 punten. Alle andere landen die uit de top tien van het desbetreffende land vallen, krijgen géén punten.

Het aantal punten en de exacte plaats in de rangschikking van elk (kwalificerend) land in zijn respectievelijke halve finale worden pas vrijgegeven na afloop van de finale op Eurovision.tv.

Hoe verloopt de stemming in de finale?

Kijkers in alle deelnemende landen aan het Eurovisiesongfestival kunnen stemmen op alle liedjes in de finale, behalve op zichzelf. Tot nu toe zijn dat ieder jaar de tien finalisten per halve finale en de zes automatisch gekwalificeerde landen.

De publieksstemming opent voor de start van het eerste optreden in de liveshow en sluit ongeveer 25 tot 40 minuten na het einde van het laatste optreden.

In de finale verloopt de stemming en puntenverdeling op twee manieren:

• Punten van de vakjury’s (alle deelnemende landen = 49% van het totaal)
• Punten van de kijkers (alle deelnemende landen + 1x ‘rest van de wereld’ = 51% van het totaal)

Elke jury beoordeelt de inzendingen op basis van de tweede generale repetitie die plaatsvindt op de avond voor de finale. In tegenstelling tot de kijkers thuis, beoordelen de juryleden alle liedjes (behalve dat van hun eigen land).

De punten van de vijf nationale juryleden worden bij elkaar opgeteld. De tien populairste liedjes ontvangen punten (1-8, 10 en 12). Alle andere inzendingen die uit de top tien van de jury in kwestie land vallen, krijgen géén punten.

Hierna is de kijker aan zet. Wanneer de televoting sluit, worden de tien populairste liedjes in elk deelnemend land punten toegekend van 1 tot 8, 10 en 12 punten. De andere landen krijgen geen punten.

Op welke manier worden de punten bekendgemaakt?

In de halve finales verloopt de bekendmaking heel eenvoudig: de presentatoren van het Songfestival roepen in willekeurige volgorde de tien voor de finale gekwalificeerde landen af. Pas na de finale op zaterdag ontdekken we de exacte ranking en puntenverdeling per semi.

Dan over naar de resultaten van de grote finale. Hier bestaat weleens verwarring over. Omdat er twee sets van punten zijn (vakjury’s en televoting) in de finale, worden de punten in twee aparte delen bekendgemaakt. Eerst worden de punten van de nationale jury’s bekendgemaakt. Hiervoor verschijnen per land woordvoerders of spokespersons in beeld.

De punten van 1 tot en met 10 verschijnen meteen op het scorebord, de ‘twelve points’ worden meegedeeld door de woordvoerder. Dus voor alle duidelijkheid: als België twaalf punten geeft aan Georgië, wil dat zeggen dat dit land de favoriet van de Belgische juryleden was, deze punten staan los van die van de kijker. Die punten komen pas in deel twee.

De bekendmaking van de jurypunten in 2023:

De avond eindigt met het meest spannende deel: de punten van de kijkers. Alle punten (1 – 8, 10 en 12) die een land ontvangen heeft, worden bij elkaar opgeteld. Die totaalsom wordt meegedeeld door de presentatoren. Ze beginnen bij het land dat de minste punten van de vakjury’s heeft gekregen en werken zich zo een weg naar de top van het scorebord.

De aparte punten per stemmend land worden niet bekendgemaakt. Je komt pas achteraf te weten hoeveel punten een land van een ander land via televoting kreeg. Soms maakt de nationale Songfestivalcommentator de punten al bekend.

Het deelnemende land dat alles bij elkaar opgeteld de meeste punten verzamelde, wint het Songfestival. Het is in de finale dus niet noodzakelijk dat je beide stemmingen wint. Zo won Zweden in 2023 de jurystemming, maar was Finland de favoriet van de kijkers. Maar dat was niet genoeg voor de Finnen om te winnen. Een ander voorbeeld is 2016: Oekraïne won geen van beide stemmingen, maar won toch het Songfestival.

De bekendmaking van de publiekspunten in 2023:

Deze video zet het allemaal op een rijtje:

Heel veel informatie om te verwerken? Onderstaande video stelt de puntenverdeling op het Songfestival op een visuele manier voor. Het systeem wordt in drie minuten uitgelegd!