Vandaag was de eerste dag van de 91e algemene vergadering van EBU-omroepen. Normaal gesproken geen spannende bedoening, maar alle ogen waren gericht op het 9e agendapunt van de dag: het Songfestival 2026 en de deelname van Israël. Na een eerste stemronde werd duidelijk dat omroep KAN volgend jaar mag deelnemen.

Het agendapunt begon met een discussie waarbij omroepen uit bepaalde landen het woord kregen. Israëlische media meldden dat vier landen sterke kritiek uitten op het land en eisten dat het volgend jaar niet zou mogen deelnemen: Spanje, Turkije, Slovenië en… België. Meer daarover lees je in dit artikel.

Wat is de EBU-ledenvergadering?

Elke zes maanden komen afgevaardigden van alle volledige EBU-leden samen om te vergaderen over allerlei zaken die van belang zijn voor de koepelorganisatie van pan-Europese publieke omroepen.

Ditmaal gaat de vergadering door in Genève, op het hoofdkwartier van de EBU. Voor VRT neemt CEO Frederik Delaplace deel aan de vergadering. De naam van de RTBF-afgevaardigde is niet bekend.

Geheime stemming over deelname afgewend

Volgens hetzelfde nieuwsmedium stelden de vertegenwoordigers van Noorwegen, Zweden en het Verenigd Koninkrijk zich neutraal op. Oekraïne was fel tegenstander van een stemming over de deelname van Israël.

Bijna kwam het zover. Spaanse media meldden dat acht landen gezamenlijk een motie hadden ingediend om via een geheime stemming te beslissen. De statuten schrijven voor dat vijf het minimumaantal is om dat af te dwingen.

Behalve Spanje is het niet bekend om welke andere landen het gaat. Volgens de Sloveense omroep gaat het om volgende landen: Spanje, Slovenië, Montenegro, Nederland, Turkije, Algerije en IJsland. VRT bevestigde aan onze redactie dat België niet bij de groep landen hoorde.

Maar eerst kwam er een stemming over de goedkeuring van de nieuwe spelregels op het Songfestival, met de duidelijke boodschap dat daarmee een aparte stemming niet nodig was. Die werd door een meerderheid van de aanwezigen op de ledenvergadering goedgekeurd. Van de 1122 geldige stemmen gingen er 738 naar de optie ‘tevreden met de nieuwe regels en geen stemming over Songfestivaldeelname nodig’. Er waren 264 tegenstemmen en 120 onthoudingen. De geheime stemming over de deelname van omroep KAN verviel daardoor.

VRT: ‘Verder engagement afhankelijk van hoe EBU met zorgen omgaat’

In een reactie aan Songfestival.be reageert de Vlaamse omroep als volgt:

VRT neemt akte van de beslissing van de meerderheid van de EBU-leden om niet te tornen aan de deelnemerslijst van het Eurovisiesongfestival. Hoewel we de aanpassingen aan het stemreglement en de jurering van het songfestival verwelkomen, willen we wel beklemtonen dat de essentie van de discussie niet de stemprocedures betreft, en betreuren we dat de EBU niet meer doet om het verbindende karakter van het liedjesfestival te herstellen.

VRT zal binnen de EBU blijven pleiten voor een duidelijker engagement voor vrede, mensenrechten en medeleven. En dat in lijn met de waarden waar we als publieke omroep voor staan. Ons verder engagement voor het Songfestival blijft afhankelijk van hoe de EBU de volgende jaren met die zorgen omgaat. (…)

VRT is lid van de EBU. In die zin is het belangrijk dat we wel, net vanuit de waarden waar we voor staan, de ledendemocratie respecteren. We zullen het Eurovisiesongfestival dus uitzenden. We zullen dat wel doen met bijkomende omkadering, tenzij de omstandigheden ons dwingen tot een herziening van dat standpunt.’

Deelnemerslijst vóór Kerstmis

Songfestivalorganisator EBU heeft ondertussen ook gereageerd, bij monde van voorzitter Delphine Ernotte Cunci.

Het resultaat van deze stemming toont aan dat onze leden zich gezamenlijk inzetten voor het waarborgen van de transparantie en het vertrouwen in het Eurovisiesongfestival, het grootste live muziekevenement ter wereld.

Ik wil alle leden bedanken voor hun weloverwogen, respectvolle en constructieve bijdragen tijdens de vergadering van vandaag en tijdens het uitgebreide overlegproces dat dit jaar heeft plaatsgevonden.

Deze discussies hebben geleid tot betekenisvolle wijzigingen in de regels van het Eurovisiesongfestival, waardoor het een plek blijft voor eenheid en culturele uitwisseling.

De volledige deelnemerslijst voor Wenen wordt vóór Kerstmis bekendgemaakt.

Alle standpunten aan bod gekomen

Bij VRT Nieuws reageerde dan weer Directeur Media Jean Philip De Tender van EBU.

Alle standpunten van alle partijen zijn aan bod gekomen. Het Songfestival is een organisatie waar zo’n openbare omroepen aan kunnen deelnemen. Er is beslist dat er geen reden tot uitsluiting van KAN als omroep is, te meer omdat de regels de afgelopen maanden zijn versterkt.

Over de zich terugtrekkende landen zegt De Tender het volgende.

We begrijpen dat deze kwestie in een aantal landen bijzonder gevoelig ligt. We hopen dat ze volgende editie terugkeren en blijven met hen in dialoog gaan.

Financieel zou dat geen probleem opleveren.

Hun bijdrage is slechts een fractie van het totale budget.

Landen trekken zich terug

Zoals verwacht trekken landen zich terug uit het Songfestival 2026 omdat ze hun deelname niet kunnen vereenzelvigen met die van Israël. De Nederlandse omroep AVROTROS liet dat als eerste weten. Alle info over de terugtrekkende landen en hun motivatie lees je in dit artikel.

De Zweedse omroep SVT reageert dan weer positief.

Alle Scandinavische publieke dienstverleners, NRK in Noorwegen, YLE in Finland, DR in Denemarken en RUV in IJsland stemden in met de voorstellen, die door een meerderheid van de EBU-leden werden gesteund. De nieuwe regels betekenen onder andere dat overheden afzien van campagnes, minder stemmen per deelnemer en dat er in de halve finales opnieuw professionele jury’s worden ingezet.

Ook de technische beveiliging wordt versterkt om stemfraude te voorkomen. Dit – in combinatie met de uitslag van de stemming – is in lijn met de voorwaarden die SVT stelt aan deelname aan het Eurovisiesongfestival: een brede Europese steun en een zo apolitiek mogelijke competitie.

We zijn ook gerustgesteld dat veiligheid zeer serieus wordt genomen door de EBU en de Oostenrijkse gastorganisatie ORF. Daarom zal SVT volgend jaar deelnemen aan het Eurovisiesongfestival.

Tegelijkertijd is het belangrijk om binnen de EBU een voortdurende dialoog te voeren over hoe de competitie verder kan worden ontwikkeld, wat betekent dat de nieuwe regels na de competitie in mei moeten worden geëvalueerd.

‘Beslissing toont solidariteit’

In Israël zelf wordt natuurlijk verheugd gereageerd op de beslissing. Dat laat ook de Israëlische president Isaac Herzog weten op X.

Israël verdient het om op elk podium ter wereld vertegenwoordigd te zijn, een zaak waar ik mij volledig en actief voor inzet. Ik ben blij dat Israël opnieuw deelneemt aan het Eurovisiesongfestival en ik hoop dat het een evenement blijft dat cultuur, muziek, vriendschap tussen landen en grensoverschrijdend cultureel begrip hoog in het vaandel heeft staan.

Dank aan al onze vrienden die zich hebben ingezet voor Israëls recht om te blijven bijdragen en mee te doen aan het Eurovisiesongfestival. Deze beslissing toont solidariteit, kameraadschap en samenwerking en versterkt de verbondenheid tussen landen door middel van cultuur en muziek.

Israel deserves to be represented on every stage around the world, a cause to which I am fully and actively committed. I am pleased that Israel will once again participate in the Eurovision Song Contest, and I hope that the competition will remain one that champions culture,…

— יצחק הרצוג Isaac Herzog (@Isaac_Herzog) December 4, 2025