Tsjechië

TSJECHIEALGEMEENLIVERPOOL 2023

Tsjechische inzending mag naar Liverpool!

Dinsdag won de groep Vesna met ruime voorsprong de Tsjechische voorronde voor het Songfestival. Een nieuwe deelnemer voor het Songfestival in Liverpool, zo dachten wij ook in dit artikel. De afgelopen dagen heerste er veel onduidelijkheid: geen enkel officieel kanaal van het Songfestival bevestigde de deelname van Vesna. Een storm in een glas water of is de vrees op sociale media voor een diskwalificatie gegrond? Ondertussen kennen we het antwoord op deze vraag: de groep mag naar Liverpool.

De Tsjechen organiseerden voor het eerst in vijftien jaar nog eens een echte nationale finale. Vijf mogelijke kanshebbers streden de afgelopen week voor het ticket naar Liverpool. De uiteindelijke uitslag volgde dinsdagavond: de groep Vesna triomfeerde met 10.584 stemmen, een voorsprong van om en bij de 6.000 stemmen op de tweede in de ranking. Alles leek in kannen en kruiken. De vijf dames konden hun koffers voor Liverpool al pakken. De groep lijkt trouwens niet voor loutere opvulling van het deelnemersveld naar het Songfestival af te zakken. Op dit moment staan ze, al is het uiteraard voorbarig om nu al te speculeren op een mogelijke winnaar, op een vijfde plek bij de bookmakers.

Woensdag leek de situatie er minder rooskleurig uit te zien. Op geen enkel officieel kanaal van het Eurovisiesongfestival verscheen een bevestiging van hun deelname. Ook de officiële website Eurovision.tv zweeg in alle talen over Vesna. Enigszins opmerkelijk, zeker als je weet dat de Tsjechische nationale finale werd uitgezonden op het officiële kanaal van Eurovision op YouTube.

Controverse

In de aanloop naar de nationale finale was er al een hoop consternatie ontstaan op sociale media, voornamelijk vanuit Oekraïense hoek. Vesna vormt een mix van nationaliteiten. De groep bestaat uit drie Tsjechen, één Slowaakse, één Bulgaarse én één Russische dame. Het is het Russische lid van de groep, Olesya Ochepovskaya, dat gevoelig ligt voor sommige mensen. Hoewel Olesya zelf al sinds 2018 in Tsjechië woont en zich ook heeft uitgesproken tegen de oorlog, doken er enkele weken geleden toch roddels op over haar privéleven. Haar man zou met name meevechten aan de Russische zijde in de oorlog in Oekraïne. Ondertussen werden deze geruchten ontkracht: de echtgenoot van Olesya is een muzikant en werkt in Tsjechië. Het feit dat ze een Russisch staatsburger is, blijft volgens de Oekraïense site TSN in ieder geval een moeilijke kwestie voor verschillende Oekraïners op sociale media.

Een ander probleem ligt bij (de titel van) de Tsjechische inzending zelf: My sister’s crown. Voor de ene is het een steunbetuiging aan Oekraïne, voor de ander lijkt het alsof ze de oorlog gebruiken om punten te scoren en het al te lichtzinnig opvatten. Wie al eens geluisterd heeft naar het nummer, zal mogelijk opgemerkt hebben dat er gezongen wordt in verschillende talen gaande van Bulgaars, Engels, Tsjechisch, maar ook Oekraïens. Het stukje in het Oekraïens wordt door de bandleden gelinkt aan de oorlog in Oekraïne, zoals blijkt uit onderstaand statement van 31 januari. Een steunbetuiging zou je denken, al zien verschillende Oekraïners op sociale media het eerder als een belediging.

Het stukje in het Oekraïens zou voornamelijk gezongen worden door Olesya, het Russische lid van de groep. Olesya is tijdens het Oekraïense stukje ook constant in beeld in de videoclip. Terwijl ze ‘My beautiful sister, you are so strong brave and the only one, the crown is yours‘ zingt, wordt ze een rode soep gevoed. Volgens deze Oekraïense nieuwswebsite is het een bord ‘borsjtsj’, een soep die vaak gegeten wordt in Slavische landen, en zijn de letters die in de soep en op de rand van het bord liggen een verwijzing naar propaganda.

Er zijn nog verschillende andere (impliciete) verwijzingen naar de oorlog in Oekraïne. Zo lijkt het stukje ‘You can take your hands back, no one wants more boys dead‘ te verwijzen naar de slachtoffers van de oorlog, al volgt daarna meteen de zinsnede ‘We’re not your dolls, we’re not your dolls‘, wat dan weer een verwijzing vormt naar female empowerment, een ander thema van dit nummer. Ook het begin van het nummer waar de groep het heeft over Slavisch zusterschap, lijkt zwaar te vallen. De Oekraïense nieuwswebsite Showbiz 24 ziet een duidelijke link met het verleden toen ook de Sovjet-Unie sprak over broederschap tussen volkeren en hedendaagse berichten over de situatie in Oekraïne.

Witte rook

Vrijdagnamiddag volgde dan toch het verlossende antwoord: Vesna mag naar Liverpool met het nummer My Sister’s Crown. In de videoclip en tijdens de nationale finale stond de groep nog met zes op het podium. Tijdens de bekendmaking dinsdag en op de foto’s die de EBU deelt, zijn maar vijf dames te zien. Ondertussen werd door de Tsjechische delegatie bevestigd dat ook het zesde lid naar Liverpool afzakt.

De Tsjechische inzending kan je hier beluisteren:

play