Oostenrijk heeft het 69e Eurovisiesongfestival gewonnen. Het Alpenland staat daarmee voor de derde keer op het hoogste schavotje van de liedjeswedstrijd. Groot succes dus voor Oostenrijk dit jaar, maar dat is niet altijd het geval. We duiken even in de geschiedenis van het land op het Songfestival.

Oostenrijk wordt vertegenwoordigd door de openbare omroep Österreicher Rundfunk en tekent al present op het Songfestival sinds het prille begin. De eerste editie in 1956 liet het land nog links liggen, maar in 1957 traden ze wel aan. Zanger Bob Martin met zijn liedje Wohin, kleines Pony? werd echter niet beloond voor deze vuurdoop: hij werd laatste.

Anonieme passages in de beginjaren

Ook de jaren nadien blijft het moeilijk voor de Oostenrijkers om succesvol te zijn op het Eurovisiesongfestival. In 1961 en 1962 krijgen ze opnieuw de rode lantaarn.

Vanaf 1964 keert het tij, want er is ene Udo Jürgens die zijn tanden zet in de wedstrijd. In 1964 wordt hij zesde met Warum nur, warum?, in 1965 doet hij twee plaatsjes beter met Sag ihr, ich lasse Sie grüßen.

Eerste keer prijs: Merci, Chérie van Udo Jürgens wint in 1966

Driemaal is scheepsrecht moet Jürgens gedacht hebben en in 1966 is het eindelijk prijs voor Oostenrijk. Met de klassieker Merci, Chérie wint de artiest het Eurovisiesongfestival voor zijn land.

Jürgens bouwt nadien een zeer succesvolle carrière uit in Duitstalig Europa en ook erbuiten. Heel symbolisch overleed de artiest eind 2014, in het jaar waarin hij eindelijk een opvolger had als Oostenrijkse Songfestivalwinnaar.

Zeldzame uitschieters de jaren nadien 

Na de passage van Udo Jürgens wordt Oostenrijk opnieuw een eerder anonieme speler op het Eurovisieveld. In 1979, 1984 en 1988 worden ze zelfs opnieuw allerlaatste.

Wisselvalligheid troef

In 1972 en 1976 wordt het land wel vijfde. In 1989 vindt het Songfestival plaats in buurland Zwitserland en dat lijkt na gisteren toch wel vruchtbare grond voor Oostenrijk. Zanger Thomas Forstner wordt er knap vijfde met zijn ballade Nur ein Lied.

Zoals de Britten het de laatste jaren zo vaak ervaren: het Songfestival kan eveneens een zeer pijnlijke bedoening worden. Dat ondervond ook deze Thomas Forstner. Na zijn vijfde plaats in 1989 mocht hij de honneurs twee jaar later nog eens waarnemen voor zijn land. From hero to zero mag je hier vrij letterlijk nemen; Forstner werd allerlaatste met 0 punten. Zijn liedje Venedig im Regen werd niet gesmaakt.

De passages van Forstner typeren eigenlijk de enorme wisselvalligheid waarmee Oostenrijk presteert op de liedjeswedstrijd.

Eventjes klaar met het Songfestival en een mooie comeback in 2011

De Oostenrijkers hebben in de rijke geschiedenis van het Songfestival ook al een aantal keer vrijwillig en best eigenzinnig hun kat gestuurd naar Europa’s grootste muziekfeest.

In 1969 boycotte ÖRF de wedstrijd omwille van het regime van Franco in Spanje, waar het Songfestival dat jaar plaatsvond. Ook tussen 1972 en 1976 bleven ze afwezig om onduidelijkere redenen.

In de recentere geschiedenis bleef Oostenrijk misnoegd thuis in 2006 en van 2008 tot en met 2010. Het land geloofde niet meer in de wedstrijd waar talent naar eigen zeggen niet meer beloond werd.

Pas in 2011 vond de ÖRF de tijd rijp om terug te keren, ook omdat het Songfestival toen heel dicht bij huis georganiseerd werd in buurland Duitsland. Nadine Beiler loodste Oostenrijk naar de finale met haar knappe ballade The Secret is Love. Ze werd achttiende in de finale, maar het vertrouwen in het Eurovisiesongfestival was enigszins hersteld.

Niet vies van een gewaagde keuze

We vermeldden al de eigenzinnigheid van Oostenrijk op het gebied van al dan niet deelnemen, maar ook de inzendingen zelf uit de bergen zijn wel eens gewaagd. Herinneren jullie zich nog Alf Poier in 2003? Mogelijk was hij een pionier in de intussen zo gekende joke acts op het Eurovisiesongfestival.

Met het bijna kinderlijke Weil der Mensch zählt behaalde het Alpenland een van zijn grootste successen in de beginjaren 2000. Cabaretier Poier werd met zijn parodie zesde in Riga.

En dan moest Conchita nog komen.

Conchita, de gewaagde keuze die wint

In 2014 maakte de Oostenrijkse openbare omroep bekend dat ene Conchita Wurst hen zou vertegenwoordigen op het Eurovisiesongfestival in Kopenhagen. Wurst is het alter ego van zanger Tom Neuwirth, die als vrouw met een baard optreedt.

Velen verwachtten vooraf opnieuw een joke act uit Oostenrijk, maar Conchita kwam, zag en overwon. Rise Like a Phoenix, een nummer in de James Bondsfeer, werd indrukwekkend gezongen door Wurst, met sterke vocale uithalen. Conchita veroverde de Europese harten en won. De gimmick met de baard zal enigszins meegespeeld hebben, maar tot op heden blijven het lied en de artiest iconisch.

Opnieuw wisselend succes met 2018 als uitschieter

Na Conchita’s doortocht streek het Eurovisiesongfestival neer in Wenen in 2015. Om de wisselvalligheid van het land nog meer eens te benadrukken: na de overwinning in 2014 werd het gastland voor eigen publiek afgestraft. Zero points voor de groep Makemakers.

In 2016 verrasten de Oostenrijkers opnieuw een beetje door een volledig Franstalig lied naar Stockholm te sturen. Zangeres Zoë charmeerde de Europese harten en werd mooi dertiende in de finale met Loin d’ici.

In 2018 volgde nog eens een topnotering voor Oostenrijk. Zanger Cesar Sampson en zijn lied Nobody but you wonnen heel verrassend de jurystemming in de finale en haalden uiteindelijk de bronzen medaille na de publieksstemming. Een puike prestatie was dat.

Inzet wordt beloond 

Na de uitschieter in 2018 werd het weer wat wisselvalliger. Toch bleven er inspanningen gedaan worden bij ÖRF om creatief voor de dag te komen op het Eurovisiesongfestival. In 2023 nog haalde het duo Teya en Salena de finale met hun eigenzinnige song Who the Hell is Edgar? De dames kregen 12 punten van de Belgische vakjury en eindigden uiteindelijk vijftiende.

Vorig jaar kozen de Oostenrijkers opnieuw een ander genre. De rave van Kaleen werd beloond met een finaleplek.

En in 2025 viel de keuze dus op JJ, een operazanger met een fenomenale stem. Zijn liedje Wasted Love werd trouwens geschreven met de hulp van Teya, die in 2023 dus Oostenrijk vertegenwoordigde. Gisteren sleepte hij de derde Oostenrijkse overwinning ooit binnen.

Opvallend: nadat het Alpenland in 2015 de zestigste editie van de liedjeswedstrijd mocht organiseren, vindt de volgende jubileumeditie opnieuw plaats in Oostenrijk.