Nederland

NEDERLAND

Hoe Nederland de top van het Songfestival bereikte: 2010 – 2019

Aan het einde van een decennium blikken we niet enkel terug op het afgelopen jaar. In een reeks analyses, opinies en overzichtsartikels richten we onze kijk op de jaren ’10 op de grootste muziekwedstrijd ter wereld. Hoe is het ESF geëvolueerd, en wat zijn de verwachtingen voor de toekomst? Op die en tal van andere vragen proberen we antwoorden te geven. In dit stuk kijken we de prestatie van Nederland.

Nederland was al aanwezig op het eerste Eurovisiesongfestival in 1956 in het Zwitserse Lugano. Nog maar zeven landen namen deel. Het gastland wist toen de winst binnen te slepen. Maar vanaf 1957 tot en met 1975 kon Nederland vier keer winnen. Daarna duurde het maar liefst vierenveertig jaar voordat een vijfde winst mee naar huis wordt genomen in 2019. Na de invoering van de halve finales in 2004 werd tussen 2005 en 2012 de finale niet een keer gehaald. Hoe bouwde Nederland het succes naar de winst in 2019 de afgelopen tien jaar?

2010: ‘Sieneke dan maar’

In 2010 werd het Nationaal Songfestival opnieuw georganiseerd door omroep TROS. Jan Smit bedankte voor een deelname en gaf eerder al aan niet te willen deelnemen. De 3JS wilden hun reputatie niet op het spel zetten en Nick en Simon hadden andere prioriteiten. Uiteindelijk werd Pierre Kartner, ook wel populair onder de naam Vader Abraham en bekend van onder andere Het Smurfenlied, gevraagd een lied te schrijven. Ik ben verliefd (Shalalie) zou het lied worden waarmee de winnaar naar Oslo zou gaan. Ook verschillende coaches lieten het toen afweten. Edsilia Rombley vond het concept van de selectie niet goed en Lenny Kuhr vond het lied ‘armoedig’ en ‘een belediging voor het publiek’. Vijf onbekende artiesten en groepen, begeleid door andere bekende coaches, vertolkten het lied in elk een verschillende stijl. Nadat twee juryleden op de groep Loekz hadden gestemd en twee op Sieneke zou de stem van het publiek de doorslag moeten geven. Echter, het publiek stemde voor Vinzzent. Het reglement bepaalde dat schrijver Kartner zou bepalen wie zou afreizen naar Oslo. Verstomd van verbazing aarzelde hij: Sieneke dan maar’. Sieneke kreeg nog snel een spoedcursus Engels, maar dit hielp haar niet om Europa voor zich te winnen met het Nederlandstalige lied. Ik ben verliefd (Shalalie) werd maar veertiende in de tweede halve finale.

play

2011: allerlaatste plaats

Opnieuw werd het Nationaal Songfestival uit de kast gehaald. Deze keer was de opzet van het programma precies omgekeerd. De 3JS zouden Nederland gaan vertegenwoordigen in het Duitse Düsseldorf. Het trio bestaande uit Jaap Kwakman, Jaap de Witte en Jan Dullus componeerde zelf de vijf liedjes waarvan een vakjury en televoting het winnend lied zouden bepalen. Je vecht nooit alleen kreeg de meeste stemmen en werd de Nederlandse inzending. Later maakte TROS bekend dat de 3JS een Engelse versie zou gaan zingen met de titel Never Alone. De Nederlandse delegatie voer per boot af naar Düsseldorf, maar opnieuw werd de finale niet behaald. Nederland eindigde zelfs op de allerlaatste plaats in de halve finale.

play

2012: zelfde voorronde, andere aanpak

Ook in 2012 werd weer het Nationaal Songfestival gebruikt om een inzending te kiezen. Deze keer schakelde TROS de hulp in van John de Mol met zijn bedrijf Talpa. Zes kandidaten werden bekendgemaakt. Raffaëla Paton, Kim de Boer, Joan Franka, Pearl Jozefzoon en Ivan Peroti kwamen uit het zogeheten ‘Talpakamp’. Tim Douwsma vervolledigde de groep kandidaten. Het format werd ook aangepast. Zoals in Dansk Melodi Grand Prix toen het geval was, streden twee kandidaten tegen elkaar in duels. Dat format werd ook gebruikt in The Winner Is … wat ook door Talpa werd geproduceerd en waarvan het decor werd gebruikt. Drie kandidaten bleven uiteindelijk over en stonden in de superfinale waarin ze opnieuw optraden. Vijf juryleden konden daarna elk tien punten verdelen, de andere vijftig punten kwamen van de televoting. Ook was er een buitenlandse adviesjury van 100 mensen uit 43 Europese landen aanwezig. Joan Franka kreeg de meeste punten met haar lied You And Me en mocht voor Nederland naar Baku. Op het Songfestival behaalde Joan de finale helaas niet. Opnieuw een veertiende plaats in de tweede halve finale werd het eindresultaat.

play

2013: Anouk doet haar eigen zin

In 2013 ging het roer totaal om. Anouk deed in juli 2012 een open sollicitatie om Nederland te mogen vertegenwoordigen, maar gaf aan niet te willen deelnemen aan een competitie. Ook in 2009 toonde ze al eens interesse, maar er werd toen voor de Toppers gekozen. TROS had eigenlijk gepland om het Nationaal Songfestival te organiseren. Er werden gesprekken gestart, maar de omroep gaf uiteindelijk toe aan de eis van Anouk. Op 17 oktober 2012 maakte Anouk via Facebook bekend dat ze Nederland zou gaan vertegenwoordigen in Malmö. Iets later werd dat ook door TROS bevestigd. Voor het eerst sinds 2008 werd de inzending weer volledig intern gekozen. Op 21 februari plaatse Anouk een video online met het lied dat ze zou gaan zingen. Birds, wat eigenlijk eerst Birds Falling Down zou gaan heten werd het Nederlandse lied. In Malmö werd voor het eerst sinds 1999 een plaats in de top tien behaald. Anouk ging met een mooie negende plaats in de finale naar huis en leek de vloek van de acht jaar ervoor te hebben verbroken. Anouk deed wel haar eigen zin, zo was ze een aantal keren niet aanwezig op een repetitie en deed alleen waar ze zelf in geloofde.

play

2014: The Common Linnets bouwen voort op het succes

Omroep TROS fuseerde met AVRO tot AVROTROS. Ze besloten samen na het succes van het jaar ervoor opnieuw intern te kiezen. Op 25 november 2013 werd bekend dat The Common Linnets, bestaande uit Ilse DeLange en Waylon, Nederland zouden gaan vertegenwoordigen in Kopenhagen. Op 4 maart 2014 werd in talkshow De Wereld Draait Door bekendgemaakt dat het lied Calm After the Storm zou gaan heten. Een week later, op 12 maart 2014, was het nummer in hetzelfde programma te horen in een akoestische versie. De reacties waren vanaf het begin vrij negatief. Ook in de gokkantoren stond de inzending in de onderste regionen. Ilse en Waylon bleven erin geloven en stootten door naar de finale. Na de halve finales stijgt de inzending enorm in winstkansen. Uiteindelijk eindigt Nederland net achter Conchita Wurst op een tweede plaats.

play

2015: Anouk zit opnieuw achter inzending

Op 3 juni 2014 werd bekendgemaakt dat opnieuw intern werd gekozen door AVROTROS. In november zou de omroep naar buiten brengen wie voor Nederland naar Wenen zou afreizen. Voor Anouk duurde het allemaal wat te lang, en ze verklapte op 7 november in het programma College Tour dat Trijntje Oosterhuis Nederland zou gaan vertegenwoordigen met een lied geschreven door … Anouk zelf.

play

Drie dagen later bevestigde ook AVROTROS het nieuws. Trijntje, een goede vriendin van Anouk, koos zelf het liedje uit een reeks door Anouk geschreven liedjes die nog niet waren uitgebracht. Op 11 december werd het voor de eerste keer uitgezonden in het radioprogramma Gouden Uren op NPO Radio 2. Het lied kreeg de naam Walk Along. Verschillende kritieken kwamen op het nummer. Het zou te repetitief zijn en weinig inhoud hebben, maar wel hitgevoelig zijn en een uitnodigend refrein om mee te zingen hebben. In Wenen trad Trijntje als vierde op in de eerste halve finale, net na Loïc Nottet, maar werd na heel wat commotie over de kleding (de scheurjurk of toch het broekpak) en staging veertiende van de zestien landen in de eerste halve finale. Nederland kreeg wel de Barbara Dex Award.

play

2016: succes van Anouk en The Common Linnets stimuleert Douwe Bob

Ook in 2016 werd toch opnieuw gekozen voor een interne selectie na de domper van het jaar ervoor. Op 22 september 2015 werd duidelijk dat Douwe Bob voor Nederland naar Stockholm zou gaan. Douwe werd mede gekozen door het nummer waarmee hij Nederland wilde vertegenwoordigen. In aanloop naar het festival liet AVROTROS weten lessen te willen trekken uit de deelname van Trijntje Oosterhuis het jaar ervoor. Kort voor het optreden de kledij en staging aanpassen bleek voor Trijntje geen goede keuze te zijn geweest. Op 4 maart 2016 maakte Douwe in Amsterdam het nummer Slow Down bekend. Opnieuw werd ook de Belgische regisseur Hans Pannecoucke ingeschakeld om zoals in 2014 en 2015 ervoor te zorgen dat de inzending zo perfect mogelijk in beeld kwam. Douwe trad aan in de eerste halve finale op 10 mei. Tijdens zijn optreden hield hij een stilte van tien seconden vallen. Douwe wist zelf nog niet wat hij of de zaal in die tien seconden zouden doen, maar dat het een succes zou worden, wist hij zeker. Hij stootte door naar de finale en wist uiteindelijk een elfde plaats te pakken in Zweden, net na de Belgische Laura Tesoro die met de tiende plaats aan de haal ging.

play

2017: meiden met ervaring op het Songfestival

Op 29 oktober 2016 bracht AVROTROS naar buiten dat OG3NE intern werd geselecteerd om Nederland te vertegenwoordigen op het Songfestival in Kiev. Het trio vertegenwoordigde Nederland al eerder op het Junior Eurovisiesongfestival 2007 in Rotterdam (toen nog als Lisa, Amy & Shelley) met het lied Adem in, adem uit, waarmee ze op een elfde plaats waren geëindigd. Op 3 maart 2017 werd het nummer Lights and Shadows gepresenteerd. Er ontstond nog wat commotie over de keuze van het lied doordat het lied wat werd gekozen geschreven werd door … de vader van het zangtrio en de vriend van Shelley, en er dus niet werd gekozen voor een van de liedjes die op aanvraag van de drie werden geschreven. OG3NE werd vierde tijdens de tweede halve finale en stootte door naar de grote finale waar ze, precies zoals in 2007, elfde werden. Opmerkelijk was dat de moeder van Lisa, Amy en Shelley niet aanwezig zou zijn in Kiev door haar ziekte, maar uiteindelijk toch werd ingevlogen voor de finale. Voor de meisjes een heel speciaal moment. Helaas overleed ze een paar maanden later.

play

2018: AVROTROS kiest weer voor ervaring

Op 9 november 2017 werd naar buiten gebracht dat Waylon in Portugal op het Songfestivalpodium zou staan. Vier jaar daarvoor eindigde hij samen met Ilse DeLange als The Common Linnets nog op een tweede plaats met Calm After the Storm. Ook het lied werd opnieuw intern geselecteerd. Vanaf 23 februari 2018 bracht Waylon in vijf uitzendingen van De wereld draait door achter elkaar een van de potentiële inzendingen voor het Songfestival. De keuze voor het winnende lied had Waylon echter al voor de uitzendingen gemaakt. Op 2 maart 2018 maakte Waylon in hetzelfde programma bekend dat Outlaw in ‘Em de Nederlandse inzending zou worden. In Lissabon trad Waylon in de tweede halve finale aan en zat bij de tien liedjes die door zouden gaan naar de finale. In de finale trad Waylon op net na de winnares van het festival in Lissabon, Netta met haar lied Toy. Uiteindelijk deed Waylon het niet slecht, maar niet zo goed als de succesjaren ervoor. Hij moest genoegen nemen met de zeventiende plaats.

play

2019: na 44 jaar eindelijk weer een overwinning

Op 21 januari 2019 werd naar buiten gebracht dat oud-kandidaat van het vijfde seizoen van The Voice of Holland, Duncan Laurence voor Nederland naar Tel Aviv zou gaan. Hij werd door zijn toenmalige coach, Ilse DeLange, voorgedragen aan de selectiecommissie. Op 7 maart werd het lied bekendgemaakt in De wereld draait door dat ook intern werd gekozen. Vanaf dat moment werd Arcade de favoriet bij de bookmakers om het festival te winnen. In de tweede halve finale trad hij op net na de uiteindelijke televoting winnaars, KEiiNO uit Noorwegen en voor de jury winnares Tamara Todevska uit Noord-Macedonië. In de finale trad Duncan als twaalfde van de zesentwintig landen aan. Nederland wist het festival na vierenveertig jaar voor de vijfde keer te winnen met 498 punten in totaal.

play
play

Wat maakte het succes van Nederland op het Eurovisiesongfestival 2019 in Tel Aviv?

Tussen 2010 en 2012 leek Nederland van de acht jaar niet in de finale te hebben gestaan er makkelijk tien van te gaan maken. Toen Anouk in 2013 de toenmalige omroep TROS voor het blok zette en een negende plaats behaalde in Malmö leek het tij gekeerd te zijn. Zoals Anouk in The Voice of Holland zei over het publiek een liedje laten kiezen: ‘They don’t know’ en ‘It’s never gonna happen’:

play

Toen het jaar daarna The Common Linnets met de tweede plaats aan de haal gingen leek intern kiezen de beste keuze. Ook bekende Nederlandse artiesten de kans geven leek een goed idee. Maar de perfecte formule voor een Songfestivalinzending blijkt er niet te zijn. Trijntje kon de finale helaas niet bereiken met een liedje geschreven door Anouk. Douwe Bob en Waylon raakten dan weer wel tot in de finale, maar een plaats in de top vijf bleef uit. Totdat in 2019 een voor Nederlanders vrij onbekende kandidaat werd geselecteerd. Hij schreef zelf een lied met een verhaal en zong het met zijn hele hart. Er zelf in geloven blijkt een goede instelling te zijn. The Common Linnets stonden onderaan bij de bookmakers, maar Ilse en Waylon bleven erin geloven. Misschien heeft het doorzettingsvermogen van Ilse, ook tijdens het Songfestival 2019, ervoor gezorgd dat Nederland een vijfde overwinning mee naar huis kon nemen. Het perfecte recept blijkt er inderdaad niet te zijn zoals Petra Mede en Måns Zelmerlöw in 2016 op een komische wijze probeerden duidelijk te maken.

play

Erin geloven en doen waar je voor staat lijkt toch het succes van Nederland te zijn geweest, ondanks de slechte resultaten van de jaren ervoor en de slechte reputatie van het festival in Nederland. Na de winst in 2019 gaat Nederland ervoor om het Songfestival 2020 tot een spektakel te maken waarin de Nederlandse openheid centraal staat. Over de kandidaat is nog niets bekend, maar het lijkt erop alsof Nederland het succes door wil zetten in de volgende jaren. Zou Nederland snel een zesde winst binnen kunnen slepen? Dat valt af te wachten …