De buurman, je collega’s en zelfs ‘kwaliteitsmedia’ én songfestivalcommentatoren zijn er schuldig aan: het over ‘Eurosong’ – of nog erger – het ‘Eurosongfestival’ hebben als ze eigenlijk het Eurovisiesongfestival, kortweg songfestival, bedoelen. Je leest, ziet en hoort het overal. Niemand die er iets over zegt of schrijft, want iedereen denkt dat het juist is … Niet dus. Er is een groot verschil tussen de verschillende termen. Tijd dus om eventjes duidelijkheid te scheppen over het juiste gebruik van die namen. Want laat het duidelijk zijn: Blanche neemt dit jaar deel aan Eurosong en niet aan het songfestival. Of was het nu omgekeerd?

Tijd voor het songfestival. Leuk, erg leuk zelfs! Minder prettig zijn de fouten die we overal zien, lezen en horen als het over de naam van de populaire liedjeswedstrijd gaat. Even het ‘probleem’ zelf in kaart brengen. Fans van het songfestival die de show een warm hart toe dragen zijn het meer dan beu om iedereen in zijn omgeving te moeten corrigeren. ‘Nee nee, je hebt het waarschijnlijk over het songfestival?’ en ‘Nee nee, ‘Eurosong’ is helemaal niet hetzelfde’. Na de verbazing en verwondering kan je dan beginnen uitleggen wat er in je conversatie is misgelopen. Al willen de meesten het niet begrijpen. Muggenzifterij? Je zegt toch ook niet ‘Garros’ tegen grandslamtoernooi Roland Garros in Frankrijk, of slamtoernooi. En als je het op de trein wilt hebben over de winnaar van The Voice van Vlaanderen, zeg je toch ook niet ‘Zij heeft ‘Voice’ gewonnen’? Al kunnen we het de merendeel van de Vlaamse bevolking niet kwalijk nemen …

Zo goed als alle media zondigen aan de regels 

VTM Nieuws, Het Nieuwsblad, De Tijd (foto hieronder), De Standaard en zelfs de kanalen van de Vlaamse openbare omroep zélf zorgen er (al jaren) mee voor dat de term ‘Eurosong’ ingeburgerd is geraakt als dé naam van het Eurovisiesongfestival. Klopt eigenlijk niet …

Laat het ons nu voor eens en altijd duidelijk stellen: termen ‘Eurosong’ en songfestival zijn niet dezelfde. Als je het over de bekende, populaire en veelbesproken muziekwedstrijd wilt hebben die dit jaar zijn 62e editie ingaat, dan gebruik je de namen Eurovisiesongfestival en/of songfestival. Dat laatste mag je met een hoofdletter schrijven. En wat dan met ‘Eurosongfestival’? Wel, die term is helemaal tenenkrullend, want het bestaat niet. Het is geen woord. Dat staat zelfs te lezen op VRT Taalnet, toch een belangrijke referentie! Het klopt dus NIET als VTM schrijft dat Oekraïne ‘Eurosong’ gewonnen heeft. Net als bij De Tijd die kopt dat Rusland niet aan ‘Eurosong’ mag deelnemen …

We vroegen Ruud Hendrickx, taaladviseur bij VRT en hoofdredacteur van woordenboek Van Dale om wat verduidelijking. ‘Ik had er eigenlijk nog niet bij stil gestaan. Het heeft volgens mij te maken met onze drang om alles te verkorten. Euro-visie-song-festival is nogal een lang woord, terwijl ‘Eurosong’ maar drie lettergrepen telt. Het voelt zo juister aan, zeker in een informelere context. Het is een beetje zoals met het Verenigd Koninkrijk. Velen zeggen Engeland als ze het over het hele Britse grondgebied hebben, terwijl dat eigenlijk maar een regio is. Als we het in onze taal korter kunnen zeggen, zullen we dat ook doen. Vandaar ‘Eurosong’ of songfestival.’

Lieven Van Gils en Peter van de Veire op het matje

Waar die term ‘Eurosong’ – en al zijn varianten – vandaan komen, lees je hier zo meteen. Hopelijk lezen er wat tv-makers, presentatoren en commentatoren mee, want niet alleen de geschreven media schrijven fouten als ‘t over het Eurovisiesongfestival gaat. Je zou rijk worden moest je een euro krijgen per keer dat een presentator over ‘Eurosong’ begint te lullen en zo dus de verkeerde naam gebruikt. VTM, Vier en PlattelandsTV willen we die verkeerde inschattingen nog vergeven. Bij zender Eén, het net van openbare omroep VRT en dus zélf deelnemer aan het liedjesfestijn, ligt dat toch wel anders. Maar alleen al in de uitzendingen van Van Gils & Gasten loopt het mis. En het is vooral Lieven Van Gils die het zo graag over ‘Eurosong’ heeft. Het staat zelfs fout geschreven op VRT NU, het kanaal waar je alle uitzendingen gratis kan herbekijken. Zie je de fout hieronder?

We moeten ook aan de oren trekken van Peter van de Veire. Hij is in Nederlandstalig België gebombardeerd tot de nieuwe André Vermeulen en hij promoot het songfestival op een erg leuke manier, maar ook hij praat, schrijft én tweet maar al te vaak over … Met als gevolg dat het op sociale media ook huilen met de pet op is …

Vandaag is Blanche de kleur van haar jurk…. #Eurovision @blanchemusicbe #eurosong https://t.co/zWhj0McGrH

— Peter Van de Veire (@petervandeveire) May 4, 2017

Als Italië Eurosong wint, eet ik een jaar geen pizza. #Eurovision

— Tim ?✨ (@Timreports) April 25, 2017

De betekenis van ‘Eurosong’ simpel uitgelegd 

Oké, ‘Eurosong’ en songfestival zijn verschillend, maar van waar komt die term nu eigenlijk? Heeft iemand die op een zotte morgen opeens uitgevonden? Nee, hoor. ‘t Is simpel: Eurosong is de naam van onze Vlaamse voorronde voor het songfestival. De show die in het verleden gewonnen werd door Barbara Dex, Xandee, Kate Ryan en vorig jaar door Laura Tesoro en voor het eerst werd gehouden in 1975. Niet meer en niet minder. Zelfs Wikipedia schrijft dat. Het is dus alleen maar een productnaam, een naam van een tv-show. Geen officiële term dus. Onze voorronde zorgde – zeker in de jaren ’80 en ’90 – voor erg hoge kijkcijfers. Dat kan een verklaring zijn waarom ‘Eurosong’ zo ‘(verkeerdelijk) ingeburgerd is geraakt. Ook Ruud Hendrickx denkt dat de naam van de voorronde een belangrijke factor is. De naam dook de voorbije twintig jaar (en langer) overal op. Dus, beste media, heb je het over onze voorronde? Schrijf of zeg dan Eurosong, de naam heeft in een andere context géén betekenis.

In Nederland heette de voorronde (nu selecteren ze altijd intern) Nationaal Songfestival. In ons buurland zul je in de kranten dus geen titels lezen met ‘Eurosong’ in of presentatoren zullen er altijd op een juiste manier verwijzen naar het Eurovisiesongfestival. Het is een ‘Vlaams fenomeen’. De Ieren praatten ook iets meer over Eurosong, omdat hun voorronde ooit ook zo heette. Maar daar blijft het bij. Toegegeven, in sommige landstalen (vooral in Oost-Europa) komt de term ‘Eurosong’ wél voor als het over het Eurovisiesongfestival gaat, maar dat praat niets goed.

Ezelsbruggetje nodig? 

Het Nieuwsblad kopte deze week ‘Blanche heeft een matige repetitie achter de rug voor Eurosong’. Kort door de bocht: dit artikel klopt langs geen kanten, want Blanche neemt volgende week helemaal niet deel aan de Vlaamse voorronde. Al weten we ondertussen wat ze bedoelen …

Nee, ze gaat proberen om met City Lights het grote Eurovisiesongfestival te winnen. Sandra Kim is tot nu de enige die voor België het songfestival kon winnen. Als Blanche wint, zal VRT volgend jaar misschien een nieuwe editie van voorronde Eurosong organiseren. Zo, laat dit ezelsbruggetje je voor altijd uit de nood helpen. En wie weet, verdwijnen ‘Eurosong’ en ‘Eurosongfestival’ dan voorgoed uit ons leven … Amen.