Roerige tijden in Nederland. Er heerst niet alleen onrust rondom Mia & Dion, ook klapte Joan Franka, die in 2012 voor Nederland deelnam, uit de school over hoe zij het Eurovisiesongfestival én haar begeleiding heeft ervaren. En dat betrof geen positieve ervaring.

In het Nederlandse televisieprogramma Better than Ever worden elke week een aantal oud-deelnemers van talentenjachten gevolgd, zoals Idols en The Voice of Holland,. Zij komen bij elkaar en delen hun ervaringen en hoe hun levens na afloop van de talentenjacht al dan niet zijn veranderd. Het programma wordt gepresenteerd door Martijn Krabbé en Waylon. Laatstgenoemde kennen we van zijn deelnames aan het Songfestival als onderdeel van The Common Linnets in 2014 en solo in 2018.

Joan Franka

Afgelopen week was Joan Franka één van de vijf aanwezige artiesten. In 2010 deed Joan mee aan het eerste seizoen van The Voice of Holland. Ze schopte het tot de liveshows en vertelt aan presentator Martijn Krabbé dat dit een leuke en bijzondere ervaring was, tot op een bepaalde hoogte: ‘Ik vind het lastig om hierover te praten, ik heb hier nog nooit over gepraat en het voelt als het delen van een geheim. Ik heb dingen gedaan waar ik niet volledig achterstond en mensen vertrouwd die ik niet had willen vertrouwen.’

Deelname Nederlandse preselectie

De inmiddels 33-jarige zangeres, neemt de kijkers mee in haar weg naar het Nationaal Songfestival, de Nederlandse preselectie in 2012. ‘Tijdens The Voice of Holland werkte ik samen met een team, naast mijn coach Roel van Velzen bestond het team ook uit onder andere zangcoaches en producers. Na het programma werd ik goed opgevangen. Ze gaven aan me heel goed te vinden en een album te willen maken. Op dat moment is You and Me geschreven en ingediend voor de Nederlandse preselectie.

Aan deze preselectie namen ook een aantal andere oud-deelnemers van The Voice deel, zoals Kim de Boer, Raffaëla Paton en Pearl Jozefzoon. De reden van het eerste breekpunt. ‘Mijn manager zei: moet je eens kijken naar jezelf, je ziet er niet uit en je moet echt afvallen. Wil je niet zoals de andere dames zijn en zulke benen hebben? Dit kwam heftig binnen, ik was elke dag met mijn manager. Ik raakte helemaal verwijderd van wie ik was en werd steeds meer zoals zij wilde dat ik zou zijn. In die tijd at ik niets meer en heb ik een eetstoornis ontwikkeld.’

Het Eurovisiesongfestival

Joan won de Nederlandse preselectie en mocht Nederland in mei vertegenwoordigen op het Eurovisiesongfestival. In het programma vertelt ze: ‘Ik was twee weken in Bakoe en wilde graag dat mijn moeder en zus mee zouden gaan naar Azerbeidzjan. Hoe kon ik dat zonder hen doen? We waren altijd heel close. Ik heb gesmeekt, maar het mocht niet. Ik mocht wel een stylist, kapper, make-up artiest en nagelstyliste meenemen.’

De indianentooi

Over kleding gesproken: ‘Die tooi wilde ik helemaal niet op. Ik was er klaar mee en gaf aan de tooi niet te willen dragen. Er werd gezegd: die tooi gaan we doen. Op die leeftijd en op basis van hoe ik op dat moment in leven stond, kreeg ik niet het gevoel dat ik er nee tegen kon zeggen. Ik ben heel erg volgzaam geweest.

In de laatste week mochten mijn moeder en zus er wel bij zijn, maar ik werd continu meegenomen naar feestjes waar ik moest optreden of media moest te woord staan. Ik werd nooit omringd door mijn moeder en zus. Op de dag van de halve finale mochten zij er ook niet bij zijn.

Halve finale

Tijdens de halve finale was ik in mijn eentje met mijn manager. Je staat dertig seconden backstage, voor je het podium op moet lopen. Net hiervoor pakte mijn manager mijn handen beet en zei: It’s you and me, we hebben dit samen gedaan. Op dat moment ontwaakte ik uit de nare droom die ik continu had geleefd. Ik dacht: dit wil ik helemaal niet, ik wil hier niet staan met jou. Ik wil hier staan met mijn moeder en zus. Wie ben ik? Waar ben ik? Wat ben ik aan het doen en waarom ben ik hier? Toen moest ik naar het podium. Ik zag duizenden mensen met vlaggen en er werd afgeteld naar de start van mijn optreden. Ik dacht alleen maar: dit wil ik niet.’

Nederland haalde de finale niet, You and Me eindigde op de vijftiende plaats. ‘Na de show kwam ik de kleedkamer binnen en mijn manager zei: Je hebt alles verpest Joan, alles is verpest. Later was ik in de badkamer van mijn hotelkamer. Ik was zo uitgeput dat ik aan het overgeven was en dacht op dat moment echt dat ik dood ging. Er was een speciaal telefoonnummer waarmee ik de crew altijd zou kunnen bereiken. Ik belde maar er nam niemand op’ vertelt Joan tijdens Better than Ever. Tijdens haar verhaal raken zowel Joan als presentator Martijn duidelijk geëmotioneerd.

Na het Songfestival

‘Ook na thuiskomst van het Eurovisiesongfestival was ik helemaal uitgeput. Ik wilde niet meer met het team werken en wilde van mijn contract af. Zij wilden het contact niet beëindigen maar wilden ook niet meer samenwerken. Ik kwam in een situatie waarin ik nog jaren zou vast zitten aan een contract. Mijn management had geen verplichtingen meer, maar ik zou niets anders mogen doen. Het contract afkopen zou me 30.000 euro kosten. Dat geld had ik niet. Ik had ook bijna niets verdiend aan mijn deelname aan het Songfestival. Ik zat vast. Uiteindelijk heeft een bandlid, dat ook mee was naar Azerbeidzjan, het contact uitgekocht. Ik heb twee jaar geen muziek mogen maken en dat heeft echt veel pijn gedaan.’

Joan vertelt het vooral zichzelf kwalijk te nemen: ‘Ik heb een contract getekend dat ik niet wilde tekenen, ik heb mijn intuïtie niet gevolgd en ik ben mezelf voorbij gelopen. Ik neem het mezelf ook kwalijk dat ik zo lang bang ben geweest dit te delen.’

Inmiddels gaat het een stuk beter met de zangeres. ‘Ik durfde niet meer als mezelf te bestaan. Als ik iets probeerde in de muziek werd er altijd gewezen naar het Songfestival. Ik creëerde een alter ego. Hiermee vond ik veel zelfvertrouwen en ben ik weer gaan optreden. Dit heeft me gered. Een aantal jaren geleden heb ik besloten dat ik weer Joan Franka ben, dat is heel bevrijdend.’

Reactie management

De uitzending van Better than Ever heeft een hoop stof doen opwaaien in Nederland. Kijkers leefden, onder andere op Twitter, enorm mee met het verhaal van de zangeres. Op zondagavond nam ze plaats in de talkshow van Renze Klamer. Het is de talkshowhost gelukt om een reactie op te halen bij de, anonieme, manager: ‘Het is bijzonder hoe samen gemaakte herinneringen na verloop van tijd zo uit elkaar kunnen lopen. Joan verdraait de feiten en wij distantiëren ons van alle beschuldigingen gericht aan het management. Wij herkennen ons ook totaal niet in het door haar geschetste beeld en voelen geen behoefte om er in de media op in te gaan. We staan wel open voor een privégesprek om de periode rond het Songfestival in Bakoe nog eens te evalueren. We wensen haar sowieso veel succes met haar verdere carrière.’

In het liveprogramma werd zondagavond direct naar een reactie van Joan gevraagd, die vooraf al was geïnformeerd over de reactie van haar voormalige manager. ‘Ze hebben me tien of elf jaar niet gezien alsof ik niet bestond. En nu ineens willen ze een gesprek? Dat vind ik interessant. Ik moet voelen in mezelf of ik dat nodig vind, maar ik merk ook wel: als er wordt gezegd dat ik de feiten verdraai, dan weet ik niet of dat zinvol is voor mij.’