België
50 jaar Eurosong (8): 1993, de verrassende underdog
In de reeks 50 jaar Eurosong blikt Songfestival.be terug op een halve eeuw Vlaamse Songfestivalvoorrondes. In deze aflevering staat de editie van 1989 centraal, gewonnen door Barbara Dex met Iemand als jij.
Al in juni 1992 maakte de BRTN bekend in 1993 voor het eerst in tien jaar weer een grootse preselectie met meerdere rechtstreekse uitzendingen te willen organiseren. Het concept lag toen al in grote lijnen vast.
Aanvankelijk amper vijf kandidaturen
Tot en met 1 oktober 1992 konden platenfirma’s en producenten artiesten inschrijven, zonder voorrondelied. In augustus waren er amper vijf kandidaturen binnen. Een mediacampagne met reclamespots op tv en radio bracht meer soelaas: uiteindelijk meldde een 130-tal kandidaten zich aan.
Een vakjury koos er maar liefst veertig kandidaten uit, het hoogste aantal voor een Belgische Songfestivalvoorronde ooit. Eind oktober werd de namenlijst vrijgegeven. Uiterlijk op 5 januari 1993 moesten de nieuwe en onuitgegeven liedjes voor Eurosong 1993 afgeleverd zijn op de Reyerslaan.
Vijf liveshows
De Vlaamse omroep organiseerde vijf liveshows: vier voorrondes op 6, 13, 20 en 27 februari, en een finale op 6 maart. In de voorrondes namen telkens tien kandidaten deel. Ze werden meteen na hun optreden beoordeeld en gequoteerd door een zevenkoppige vakjury.
Elk jurylid gaf één tot tien punten aan elk lied. Het ging niet om een typische rangschikking van alle songs: elk lied werd afzonderlijk beoordeeld, en juryleden mochten dus meermaals dezelfde score geven.
Zevenkoppige vakjury
De vaste jurykern bestond uit Ro Burms (die wegens ziekte in de derde en vierde voorronde werd vervangen door Johan Verstreken), Rita Deneve (die de eerder aangekondigde Lutgard Simoens verving en in 1967, 1973 en 1975 zelf nog aan de preselecties had deelgenomen), Fred Brouwers en André Vermeulen uit de BRTN-stal en Mark Coenegracht en Marc Vlaeminck van de geschreven pers.
Het zevende jurylid was in elke voorronde telkens een andere ex-Songfestivalkandidate. Het ging achtereenvolgens om Micha Marah (1979), Det Peyskens (van Pas de Deux, 1983), Liliane Saint-Pierre (1987) en Ingeborg (1989).
Single en videocassette
De drie hoogst geklasseerde liedjes in elke voorronde plaatsten zich voor de finale. In de finale, met twaalf overblijvende kandidaten, werd dan weer hetzelfde stemsysteem gehanteerd dat al eerder gebruikt was in de voorrondes van 1987, 1989 en 1992. Vijf veertigkoppige provinciale publieksjury’s en een vakjury bepaalden er elk een zesde van de einduitslag.
Uiteindelijk gaf de BRTN op vrijdag 23 oktober 1992 de deelnemerslijst vrij. Een jury had alle inzendingen beoordeeld op basis van hun ‘muzikale verleden’, waarbij ze allemaal een single en een videocassette van een liveoptreden hadden moeten insturen. Componisten en tekstschrijvers mochten daarop zelf de kandidaten aanschrijven om liedjes voor te stellen, al mochten ze die ook zelf maken of selecteren.
Doorgestoken kaart
Na elke voorronde regende het kritiek. Niet alleen op het vermeende lage niveau van de deelnemende liedjes, maar ook op de soms omstreden jurycommentaren en -punten. Dat zorgde in het casino van Knokke geregeld voor veel boegeroep en rumoer van afgezakte fans van bepaalde artiesten.
Het dieptepunt voltrok zich in de tweede voorronde. De toen zestienjarige Christoff eindigde nipt vierde en was dus uitgeschakeld, nadat hij lange tijd derde had gestaan. De magere drie punten van jurylid André Vermeulen hadden hem de das omgedaan.
Fans van Christoff suggereerden nadien op de radio dat de jurering doorgestoken kaart was, wat door de juryleden zelf en de BRTN ten stelligste werd ontkend. Er werd ook geroddeld over vermeende plagiaat- en omkoopkwesties, maar die hadden weinig gewicht.
Te hecht met Lisa del Bo
De hoogste twee juryscores werden beide in de derde voorronde uitgedeeld: de groep Leopold 3 en de toen relatief onbekende zanger Bart Herman kregen 60 en 59 punten. Voorafgaand aan de finale golden zij samen met Wendy Van Wanten en Petra als de voornaamste favorieten.
In de finale, van zaterdag 6 maart, was drievoudig Songfestivalwinnaar Johnny Logan geboekt als gastjurylid én als gastartiest. Maar uiteindelijk gaf hij geen punten: zijn banden met kandidate Lisa del Bo zouden te hecht zijn geweest, waardoor hij niet neutraal kon oordelen. Logan maakte wel nog de punten van de vakjury bekend, waarbij hij zijn uiterste best deed om de Nederlandstalige titels uit te spreken.
Heel onverwacht
De nieuwkomer Barbara Dex werd de verrassende winnares van de preselectie, ook voor haarzelf: ‘Voor mij is dit heel onverwacht. Ik was al tevreden dat ik in de finale zat. Het is echt een droom die uitgekomen is’, zei ze op haar persconferentie na de finale van Eurosong.
De top- scores van de jury’s waren verspreid over het finaleveld: Brabant koos voor de groep Roestvrij, Oost-Vlaanderen voor Nadia, West-Vlaanderen voor Lisa del Bo, en de vakjury voor Bart Herman. Enkel de Antwerpse en Limburgse publieksjury’s gaven hun twaalf punten aan Iemand als jij.
Met de kritiek op de liveshows in het achter- hoofd leek ook de Vlaamse kijker voor het eerst bewust af te haken. Geen van de uitzendingen, inclusief de finale, haalde de top twintig van meest bekeken programma’s op de Vlaamse televisie. Dat zou een slecht voorteken blijken: ook op het Songfestival zou Barbara Dex buiten de top twintig eindigen.
De liedjes van de finale van Eurosong 1993 vind je in onderstaande afspeellijst.
Alle resultaten van de preselectie vind je terug op onze geschiedenispagina’s:
Op het Songfestival 1993 eindigde Barbara Dex 25e en laatste. Bekijk hieronder haar optreden:
