De uitslag van het afgelopen Eurovisiesongfestival zindert nog steeds na onder de fans. Sommigen lijken het niet te kunnen verkroppen dat niet Finland maar Zweden won, ondanks de voorsprong van 133 punten van Finland bij het stemmende publiek. Zo gaat op sociale media een petitie rond om de jury’s volledig te schrappen van het Songfestival. De petitie werd al door bijna 60.000 mensen ondertekend.

Ene Christoffer Myrdal is de petitie gestart. Als reden is te lezen dat ‘het Eurovisiesongfestival een jaarlijkse viering is van muziek, die de geest van eenheid en verbondenheid in heel Europa en daarbuiten belichaamt. Dit evenement is gebouwd op het uitgangspunt van eerlijke en onpartijdige concurrentie.

Er zijn echter al jaren zorgen over de rol van jurystemmen die soms duidelijk afwijken van de populaire stemmen. Bovendien is ook de waarneming van vooringenomen stemmen in de richting van bepaalde landen een punt van zorg geweest.

Om de integriteit van Eurovisie hoog te houden en de toekomst ervan veilig te stellen, stellen we een herziening van het stemproces voor. Wij zijn van mening dat het in het belang van de wedstrijd en de deelnemers is om alle juryleden uit het stemproces te verwijderen. Deze benadering geeft het publiek meer macht, waardoor hun collectieve stem de enige bepalende factor is voor de uitkomst van de wedstrijd.

Deze zorg werd voor het laatst benadrukt in de Eurovisie-finale van 2023, waarin het aantal stemmen dat aan Zweden werd toegekend niet leek overeen te komen met de bredere publieke opinie.’

Meer rechtvaardige concurrentie

De organisator van de petitie roept verder nog op de petitie te tekenen om bij te dragen aan een meer rechtvaardige concurrentie. Daarnaast is de bedoeling ook dat het Songfestival een eerlijke en evenwichtige competitie blijft. Ook het delegatiehoofd van Noorwegen, Stig Karlsen, zegt dat het huidige jurystemsysteem opnieuw geëvalueerd moet worden.

‘In het verleden is er ook al een verschil geweest tussen jury en publiek, maar dit jaar was het extreem verschillend. Het publiek had duidelijk een andere winnaar. Het feit dat een jury van 185 mensen even veel macht als miljoenen tv-kijkers zou moeten hebben, is in vraag te stellen.’

Stemafspraken

Of Songfestivalorganisator EBU oren zal hebben naar deze petitie en naar de oproep van Karlsen, is een open vraag. Sinds dit jaar stemmen de jury’s niet meer mee in de halve finales, al is dat als gevolg van stemafspraken vorig jaar. Die beslissing had echter geen al te grote gevolgen. In de afgelopen jaren zou slechts één, hoogstens twee landen ingewisseld zijn voor een ander om zich te kwalificeren voor de finale. Ooit werd een jury in het leven geroepen om de diaspora uit te balanceren, nu lijken velen niet meer overtuigd van het nut van jury’s op het Songfestival.

Afgelopen edities

Wat zou dit betekenen voor de uitslagen als de afgelopen jaren geen jury mee mocht stemmen? We bekijken even de edities sinds 2010. Eerst vernoemen we de winnaar van het publiek, tussen haakjes de jurywinnaar, in het vet de eigenlijke Songfestivalwinnaar van dat jaar.

2023: Finland (Zweden)
2022: Oekraïne (Verenigd Koninkrijk)
2021: Italië (Zwitserland)
2019: Noorwegen (Noord-Macedonië) 
2018: Israël (Oostenrijk)
2017: Portugal (Portugal)
2016: Rusland (Australië)
2015: Italië (Zweden)
2014: Oostenrijk (Oostenrijk)
2013: Denemarken (Denemarken)
2012: Zweden (Zweden)
2011: Azerbeidzjan (Italië)
2010: Duitsland (Duitsland)

Zo zien we dat sinds 2010 slechts vier keer niet de favoriet van het publiek won, tegenover zes keer bij de jury’s. Vier keer was er eensgezindheid tussen jury’s en publiek. Is de petitie van de fans dan overdreven? Ongetwijfeld zal EBU ook de denkoefening over de jury’s maken. Ze evalueert namelijk ieder jaar de regels van het Eurovisiesongfestival. Of ze daarna beslissen het stemsysteem aan te passen, zoals we de afgelopen jaar al vaker gezien hebben, zullen we weten kort voor de volgende editie.