De winnaar van het Songfestival, die onthoudt iedereen. Maar wie tweede of derde werd, is misschien al moeilijker. In de reeks Runner-up Talk interviewen we daarom die kandidaten, de eerste en tweede runner-ups, en vragen hen naar hun herinneringen aan hun deelname. Soms is dat in een video-interview, soms de uitgeschreven vragen en antwoorden. Deze week: Avi Toledano uit Israël.

Bio

• Naam: Avi Toledano
• Nationaliteit: Marokkaans/Israëlisch
• Jaar deelname: 1982
• Lied: Hora
• Plaats: 2e
• Bijzonderheid: geboren in Marokko. Componeerde de Israëlische inzending in 1983 (ook 2e)

Hallo meneer Toledano. Hoe gaat het? Klopt het dat u ook Frans spreekt?

‘Het gaat goed. En ja, ik ben een aantal maanden in Frankrijk geweest. Ik verbleef daar toen ik van Marokko kwam, voordat ik verhuisde naar Israël. Ik heb zelfs liedjes van Charles Aznavour opgenomen! Hij zat eens in het publiek toen ik ermee optrad.’

Hield hij van uw versies van zijn liedjes?

‘Ja, heel erg.’

U bent geboren in Marokko, maar nu woont u in Israël. Hoe bent u daar terechtgekomen?

‘Ik ben verhuisd van Marokko naar Israël toen ik 16 jaar oud was, zonder dat mijn ouders ervan wisten. Ik heb daar in een kibboetz (collectieve landbouwnederzetting in Israël, nvdr.) gewoond. De dag nadat ik naar Israël vertrokken ben, is mijn buurman mijn ouders gaan informeren, ik had hem gevraagd dat te doen. Ik zat in een jeugdbeweging met joodse mensen in Parijs. Op een dag beslisten we naar Israël te gaan. Ik vervalste de handtekening van mijn vader, zodat ik het land binnen kon. In Israël heb ik in het leger gediend. Ik had geluk, doordat ik muzikant was, mocht ik muziek spelen voor de soldaten.’

Wat was de reden dat u verhuisde naar Israël? Wilde u weg uit Marokko of wilde u naar Israël?

‘Ik ben joods. Ik ben geboren in het jaar dat Israël geboren is. In die tijd hadden joden geen eigen land, ik denk dat je de geschiedenis kent. Zeven jaar nadat ik er aangekomen ben, verhuisden mijn ouders ook naar Israël. Mijn vader is daar gestorven, mijn moeder verhuisde naar Canada waar ook mijn broer en zus woonden.’

Wilde u onmiddellijk deelnemen aan het Songfestival? U startte uw carrière al in 1969. Is het Songfestival altijd een droom geweest?

‘Eerst nam ik deel aan muziekfestivals in Israël. In 1969 nam ik deel aan het Singing and Choral Festival, ik werd er derde (met On The Way Back, nvdr.). In dat jaar nam ik mijn tweede album op, met een cover van een lied van Mary Hopkin, die deelnam aan het Songfestival in 1970 voor het Verenigd Koninkrijk. In 1969 werd ik ook verkozen tot zanger van het jaar in de jaarlijkse Hebreeuwse parade, later was ik dat nog twee keer. In 1970 nam ik deel aan de eerste editie van een kinderliedjesfestival, die ik won, samen met Irit Anavi. Twee jaar later nam ik opnieuw deel en werd ik derde. In 1974 won ik het Children’s Poetry Song Festival en in 1976 het Beer Song Festival. Ik ben dol op festivals!’

Dat is indrukwekkend. U heeft al een enorme carrière gehad! Waarom dan deelnemen aan het Songfestival? Wanneer besliste u dat u dat wilde doen?

‘Bedankt voor het compliment. Ik ben een boek over mijn carrière aan het schrijven, in het Hebreeuws maar het zal vertaald worden in het Frans en misschien ook in het Engels. Ik zit aan 20% nu. Maar ik nam deel aan het Songfestival omdat ik internationaal bekend wilde worden.’

Wat herinnert u zich van na de wedstrijd? Hoe heeft ze uw carrière beïnvloed?

‘Na het Songfestival kreeg ik een telefoontje van de president. Hij feliciteerde mij met het eervolle resultaat dat ik voor Israël behaald had zonder te winnen. Anders zouden ze het georganiseerd moeten hebben! (lacht) Ik werd nadien internationaal gevraagd, ik trad bijvoorbeeld op in Portugal. Dat is de kracht van het Eurovisiesongfestival.’

Vindt u dat het Songfestival een terechte winnaar kreeg in 1982?

‘Ik vind van wel, ja. Later, ik weet niet of het waar is, hoorde ik dat na het Songfestival de componist van een ander lied zei dat Nicole’s lied plagiaat geweest zou zijn van zijn lied. Het zou naar een rechtbank gegaan zijn en Nicole zou verloren hebben.’

Dus als dat gebeurd zou zijn voor het Songfestival, zou Nicole zich misschien terug moeten trekken hebben en zou u gewonnen hebben.

‘Of Duitsland zou iemand anders gestuurd hebben of Nicole zou een ander lied gekozen hebben en toch nog gewonnen hebben. Je weet nooit wat gebeurd zou zijn.’

Tegenwoordig gaan deelnemers vaak op tournee na het Songfestival. Waren er ooit ideeën om dat te doen of bleef een artiest vooral in zijn eigen land in die tijd?

‘Zelfs voor het Songfestival toerde ik al veel! Ik heb opgetreden in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk, zelfs in België! Dat was in de jaren ’90. Terwijl ik in Engeland was in 1973, begon de Yom Kippur-oorlog en ging ik terug naar Israël.’

Moest u terug of wilde u terug?

‘Ik wilde terug. In het buitenland zijn terwijl mijn land in oorlog was, was geen optie.’

Twee jaar voor uw deelname nam Marokko deel aan het Songfestival, tot zover de enige keer. Was het ooit een optie voor u om voor uw geboorteland deel te nemen?

‘Dat zou ik graag gedaan hebben! Maar zoals je zegt, Marokko heeft maar één keer deelgenomen.’

Wat denkt u van het recentste winnende Israëlische lied, Toy?

‘Het is niet mijn ding. Ik hou van melodische liedjes.’

Wat denkt u dan van andere recente winnaars?

‘Ik hou van Heroes, dat is een lied dat het ook goed zou doen zonder het Songfestival.’

Zou u ooit terug willen naar het Songfestival en zo ja, als artiest of als componist?

‘Nee, ik denk dat ik mijn deel gehad heb. (lacht) Misschien zou ik een lied kunnen componeren voor iemand anders als ze het mij zouden vragen, je weet nooit.’

Is er een Israëlische artiest die we zouden moeten kennen en die misschien naar het Songfestival zou moeten?

‘Er zijn zoveel artiesten! De Israëlische muziekscène is zo goed tegenwoordig. Ik kan niet gewoon één artiest noemen.’

Het Songfestival dat in 2019 naar Israël kwam, was heel controversieel. Hoe keek u daarnaar?

‘Ik heb niks over die controverse gehoord, maar er zijn altijd mensen die over alles klagen. Ik denk dat Israël de wereld drie fantastische shows gegeven heeft.’

Volgt u het Songfestival nog altijd? Wat is uw mening over het huidige Songfestival?

‘Ja, ik kijk nog altijd! Jammer genoeg werd het dit jaar geannuleerd, maar ik hoop dat we volgend jaar terug kunnen naar de muziek.’

In 2021, voorlopig alleen in dat jaar, zal het toegelaten zijn achtergrondzang op voorhand op te nemen. Denkt u dat dat een goed idee is?

‘Nee, ik vond het al niet goed toen het orkest geannuleerd werd. Playback heeft iets statisch. Maar in 1982 had ik de indruk dat Nicole’s muzikanten niet echt speelden op het podium. Ik weet niet waarom ze dat toelieten.’

Wat heeft uw muzikale toekomst voor u in petto? Gaat u weer optreden?

‘Ja, natuurlijk! Het is waarvoor ik geboren ben. Wanneer corona voorbij is, ga ik terug naar het podium.’

Heel erg bedankt en ik hoop dat u snel weer kan optreden! We kijken uit naar uw biografie!

‘Ik hoop dat al jullie lezers veilig en gezond blijven!’

Bekijk hier het optreden van Avi Toledano in 1982 opnieuw: