Afgelopen dinsdag maakte de EBU in het holst van de nacht – ’s avonds in Australië – bekend dat het land volgend jaar opnieuw mag deelnemen aan het Eurovisiesongfestival. Executive Supervisor Jon Ola Sand zei dat hij die beslissing ziet als de eerste stap naar een ‘globaal evenement’. Het begin van het einde of een zucht zonder weerklank?

Songfestivalpuristen zitten op hun achterste poten, want het verre Australië neemt deel aan het Eurovisiesongfestival. En hun kritiek heeft zeker rake punten. De EBU verbreekt namelijk naar hartenlust haar eigen regels: enkel actieve EBU-omroepen mogen normaal gesproken deelnemen aan het songfestival. Om dat te kunnen worden, moet het land van de omroep of binnen de zogenaamde European Broadcasting Area (EBA) liggen, of lid van de Raad van Europa zijn. Om die reden kunnen landen als Israël, Armenië en Azerbeidzjan ook al jaren deelnemen. Bovendien werd de deelname van Australië aangekondigd als een eenmalig evenement, en uitsluitend als ze zouden winnen, mochten de Australiërs terugkeren. Maar Guy Sebastian werd slechts vijfde in Wenen.

Ook de retoriek dat het songfestival heel Australië op zijn kop zet, is fel overroepen. Ja, de wedstrijd wordt al sinds 1983 uitgezonden op de lokale staatsomroep SBS en is de afgelopen jaren flink gestegen in populariteit – vooral omdat er sinds 2009 ook eigen commentatoren naar de gaststad afreizen – maar het blijft een uitzending die geen potten breekt in de Australische kijkcijferlijsten. En dat komt vooral door de geringe rol van SBS in het Australische televisielandschap. Cijfers van OzTAM, het Australische CIM, tonen aan dat het gezamenlijke marktaandeel van de twee SBS-netten in de week van 1 tot 7 november amper 3,5% bedroeg. Ter vergelijking: onze drie VRT-netten klokten in 2014 af op bijna 40% van de Vlaamse televisiekoek.

De Chinezen

De ‘overweldigende goede reacties’ die de EBU en Jon Ola Sand dus ontvingen over de deelname van het land, zullen dus vooral van Australiërs en de EBU zelf gekomen zijn. Maar er broeit al langer iets, en niemand kan zeggen dat hij of zij compleet uit de lucht viel toen het nieuws afgelopen dinsdag bekend raakte. In Wenen was er een volwaardige Chinese delegatie aanwezig om te kijken hoe dat Eurovisiesongfestival precies wordt gemaakt. Hoewel we al meldden dat het er volgend jaar niet van zal komen, zou het geen al te grote verrassing meer zijn als de Chinezen als deelnemer worden aangekondigd in 2017 en/of 2018.

Het is nooit duidelijk wat de koers is die de EBU wil varen met het songfestival, daarvoor communiceert ze te sporadisch en vaag. Maar als de Executive Supervisor de woorden ‘globaal evenement’ in de mond neemt, is dat toch veelzeggend. Een mogelijke deelname van landen als Zuid-Afrika en India klinkt nu als het ultieme horrorscenario voor velen, maar het songfestival heeft al eerder ingrijpende wijzigingen doorstaan. De deelname van landen achter de Berlijnse Muur, de invoering van televoting, het afschaffen van de taalregel en het orkest, de twee halve finales, … Ze hebben de wedstrijd niet klein gekregen, integendeel, ze is nu groter dan ooit tevoren. De interesse van landen zover hier vandaan toont net aan hoezeer het Eurovisiesongfestival leeft en bekendheid genereert.

Unanimiteit

En wie weet zuchten we binnen tien jaar wel collectief als de Verenigde Staten en Canada voor de zoveelste keer hun twaalf punten uitwisselen tijdens de stemming. Alsof het nooit anders is geweest. Want de modale kijker ligt niet wakker van een deelname van verre landen – die heeft het al druk genoeg met tijdens de finale 26 liedjes van elkaar te moeten onderscheiden, en op een of enkele ervan te stemmen.

Dus mag Australië wel deelnemen? Ja. Want de Reference Group van het songfestival heeft het besloten, unaniem zelfs. En hoezeer sommigen het zouden willen, verandering zal daar niet meer inkomen. Om de purist in u een hartaanval te besparen: een editie vanuit down under zal er niet snel van komen – een Europese omroep zou bij een eventuele Australische zege de wedstrijd mee organiseren vanuit een stad binnen de ERA of de Raad van Europa. Zoals de regels voorschrijven. Voorlopig.