De gemoederen over de deelname van Israël aan het Eurovisiesongfestival in Malmö raken stilaan verhit. Israël staat officieel op de lijst van deelnemende landen, terwijl het ongenoegen daarover in verschillende hoeken van Europa toeneemt. De EBU, de overkoepelende organisatie die het liedjesfestival jaarlijks in goede banen leidt, bezwijkt vooralsnog niet onder de toenemende druk. Een overzicht van het groeiend protest.

Volgens Zweedse media heeft de EBU tot op heden enkel in december een kort standpunt geponeerd over Israël, dat sinds oktober vorig jaar in oorlog is met terreurorganisatie Hamas en sindsdien Gaza heel agressief en zo goed als dagelijks aanvalt. Toen Rusland in 2022 buurland Oekraïne binnenviel, besliste de EBU relatief snel en onder druk van onder meer Finland en Estland om Rusland uit te sluiten van de liedjeswedstrijd. Hoewel er momenteel ook steeds luidere stemmen klinken tegen een deelname van Israël aan het Songfestival, lijkt de EBU vooralsnog niet te buigen voor een uitsluiting.

‘Wedstrijd tussen publieke omroepen, geen regeringen’

Volgens Zweedse media, onder meer Svenska Dagbladet, beroept de EBU zich op het feit dat het Eurovisiesongfestival een wedstrijd is tussen publieke omroepen, niet tussen regeringen. De Israëlische openbare omroep KAN voldoet op heden aan alle vereisten om deel te nemen aan het Songfestival, dus is er op heden geen sprake van een uitsluiting.

Verschil met Rusland en Oekraïne

Als de EBU voor de situatie in Israël teruggrijpt naar het apolitieke karakter van het Eurovisiesongfestival, rijst natuurlijk de vraag waarom Rusland (en Wit-Rusland) wel uitgesloten worden.

Journalist Gianni Paelinck van VRT liet in een artikel van VRT NWS optekenen dat er een verschil is.

‘De situatie was enigszins anders dan nu met Israël. Toen was een EBU-land een ander EBU-land binnengevallen. De uitsluiting van Rusland was niet evident en is er voor een stuk gekomen na druk van andere Eurovisielanden.‘

De EBU probeert diskwalificaties tot een absoluut minimum te beperken, maar het blijft de vraag of de organisatie de komende maanden het been zal stijf houden, zeker met luider protest uit verschillende hoeken van Europa.

Protest in Scandinavië 

In december al riep Félag tónskálda og textahöfunda (FTT), ofwel de IJslandse Vereniging van Auteurs en Componisten op tot een uitsluiting van Israël in Malmö. Als de EBU toch beslist om Israël toe te laten, dan vinden ze dat IJsland zelf maar verstek moet laten gaan voor het Songfestival. Eerder deze week uitte ook openbare omroep RÚV twijfels en sluit een mogelijke terugtrekking niet uit.

In Finland ligt een Israëlische deelname eveneens zwaar op de maag, niet in het minst bij Jesse Markin, een deelnemer aan de Finse preselectie UMK. De zanger postte een opvallend statement op zijn Instagramaccount. Hij beweert niet te zullen deelnemen aan het Eurovisiesongfestival als Israël toegelaten wordt op de wedstrijd. De Finse kandidaat voor Malmö is nog niet gekozen, maar mocht Jesse Markin als winnaar van UMK uit de bus komen, is het de vraag welke reacties dat zal uitlokken in Finland, maar ook in andere Europese media.

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht gedeeld door Jesse Markin – man/amazing (@jesse_markin)

Ook in Noorwegen is er rumoer. In de hoofdstad Oslo kwamen de afgelopen twee zaterdagen demonstranten opdagen bij de deuren van de concertzaal waar de Noorse preselecties plaatsvinden. Ze roepen de Noorse openbare omroep NRK op om druk te zetten bij de EBU om Israël uit te sluiten.

Misnoegde Ieren

Het verzet tegen een Israëlische deelname deint nog verder uit buiten Scandinavië. Zo ontving de Ierse openbare omroep RTÉ in december al een kleine 500 e-mails die oproepen tot een boycot van het Eurovisiesongfestival als Israël deelneemt.

Ook boze (ex-)deelnemers

Er is niet alleen onrust bij fans, televisiezenders en deelnemers aan voorrondes, maar ook bij reeds gekozen artiesten. Zo ondertekende de Britse vertegenwoordiger in Malmö, Olly Alexander, in oktober een brief van LGBTQ+-actiegroep Voices4London, waarin opgeroepen werd tot een onmiddellijk staakt-het-vuren en waarin Israël beschuldigd werd van genocide. Dat zette kwaad bloed bij onder meer de joodse liefdadigheidsinstelling Campaign Against Antisemitism die daaropvolgend de BBC opriep tot een diskwalificatie van Olly.

Nog dichter bij huis gaan eveneens stemmen op om Israël te bannen op het Eurovisiesongfestival. Zangeres La Zarra, die vorig jaar Frankrijk vertegenwoordigde, roept op Instagram op tot een uitsluiting, net zoals de EBU met Rusland gedaan heeft. La Zarra heeft Arabische roots.

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht dat is gedeeld door @celebrities4palestine

Standpunt België en RTBF

Als het regent in Parijs, dan druppelt het in Brussel. Of toch niet. Onze redactie nam polshoogte bij de RTBF, de Franstalige openbare omroep die België dit jaar vertegenwoordigt op het Songfestival. Tot op heden echter blijft onze vraag naar een standpunt onbeantwoord.

Apolitiek Eurovisiesongfestival onmogelijke droom

Hoewel de EBU al jaren vasthoudt aan het grondbeginsel dat het Songfestival een apolitiek evenement is, lijkt die droom anno 2024 erg ver weg. Of men in Genève zal toegeven aan de toenemende druk, blijft momenteel de vraag. Wordt ongetwijfeld vervolgd.