Hoewel Songfestivalorganisator EBU ondertussen meer uitleg heeft gegeven waarom het de stemmen van bepaalde jury’s verdacht vond tijdens de afgelopen editie in Turijn, is een aantal van de betreffende omroepen het daar nog altijd niet mee eens. Zo dreigt de Roemeense omroep TVR nu met gerechtelijke stappen tegen EBU en terugtrekking voor de editie van 2023.

Eerder schreven we al dat bepaalde landen elkaar wel erg hoog in de rangschikking plaatsten, terwijl anderen dat helemaal niet deden met die landen en soms zelfs onderaan plaatsten. TVR beschuldigt EBU er daarom van met dubbele standaarden te werken en niet transparant te zijn. Zo gaven Australië, België en Zweden elkaar ook hoge punten maar werd dat niet als ongewoon gezien. Daarom bracht TVR een erg uitgebreid statement naar buiten.

‘TVR is het niet eens met de manier waarop EBU de situatie aangepakt heeft naar aanleiding van jurystemmen bij de halve finales en de finale die zo uitgedeeld werden dat ze als verdacht beoordeeld werden. Terwijl sommige landen gestraft zijn door die stemmen te vervangen met een niet-transparant algoritme, zijn andere landen niet bestraft. Erger zelfs, ze hebben extra punten gekregen van EBU in naam van de gestrafte landen.’

Onderzoeken en rechtzetten

‘De impact van deze verdachtmakingen op de competitie en op de reputatie van de bestrafte omroepen had vermeden kunnen worden als EBU zijn bedenkingen gedeeld had met de betrokken partijen van zodra hij de verdachte resultaten opgemerkt had. Dit betekent woensdag 11 mei, na de tweede halve finale voor de jury.

Als EBU de dag na de stemming de punten van de zes landen gedeeld zou hebben naar de delegaties toe en overtuigend het bestaan van een ‘onregelmatig stempatroon’ uitgelegd, zou TVR tijd gehad hebben om te reageren door meteen de beschuldigingen te onderzoeken en de situatie indien nodig recht te zetten. Op deze manier hadden we op donderdag 12 mei elke verdachtmaking kunnen elimineren waardoor de finalisten niet bepaald zijn door de jury’s, maar door een algoritme.

Dit zou echter alleen mogelijk geweest zijn als EBU TVR als een echte partner behandeld zou hebben en rekenschap gegeven zou hebben aan het feit dat Eurovision regulation volledige onafhankelijkheid aan de nationale jury’s geeft en dat omroepen scores toegekend door de jury’s niet kunnen beïnvloeden lang nadat ze naar EBU gestuurd zijn. TVR kende pas na de finale de manier waarop de Roemeense jury gestemd heeft.’

Geen verdediging

‘Jammer genoeg, doordat EBU ons pas na zeven dagen relevante informatie gaf, konden we alleen maar onze jury om een officiële uitleg vragen na de feiten. Zelfs in deze context waarin we al bestraft zijn zonder de kans te krijgen ons te verdedigen, zal TVR samenwerken met andere bestrafte omroepen om te onderzoeken of de gerapporteerde onregelmatigheden het resultaat waren van een poging tot fraude.

Een ander punt om op te merken, is dat EBU preventie- en controlemechanismes heeft. Wanneer er een verdenking van een jury is, kan het observators sturen om het stemproces te overschouwen. Dat is wat dit jaar gebeurd is bij twee van de zes bestrafte landen. De conclusie van de observators was dat de stemming regelmatig was en geen wangedrag of poging tot fraude vastgesteld werd. Dit is een van de redenen waarom aan het begin van de finale voor het publiek de EBU-vertegenwoordiger aankondigde dat alles jurystemmen geldig waren.  Meer zelfs, van de zes landen die beschuldigd werden van fraude, haalden slechts drie de finale. Van de drie landen die van de bestrafte landen punten kregen door het algoritme, haalden alle drie de finale.’

Perfecte verbinding

‘De onbegrijpelijke houding van EBU naar TVR, een lid van de organisatie dat met respect behandeld verdient te worden, wordt onderstreept door het feit dat de organisatoren ervoor kozen te liegen bij de bekendmaking van de punten tijdens de finale. Wanneer het de beurt was aan Roemenië om de stemmen bekend te maken, riepen de organisatoren een niet bestaand technisch probleem in. De verbinding werkte perfect. Ons werd alleen verboden de punten aan te kondigen, 12 voor Moldavië, omdat we weigerden de opgelegde score door EBU te aanvaarden.

Volgend op de situatie die gecreëerd is en de imagoschade toegebracht aan de publieke omroep, overweegt TVR de terugtrekking van Roemenië voor de toekomstige edities van het Songfestival en gerechtelijke actie tegen de organisatoren.’

Autoritair

Nog vóór de meer uitgebreide verklaring van EBU had ook de Montenegrijnse omroep RTCG zich vragen gesteld bij de handelswijze van de Songfestivalorganisator. De openbare omroep van Montenegro had toen een verzoek om meer uitleg gestuurd naar EBU, omdat de stemming van de jury volgens de regels verliep en EBU eerst de stemming bevestigd had. De omroep van San Marino, SMRTV, gebruikt straffe taal en noemt EBU zelfs ‘autoritair’. Het vraagt zich af waarom in de halve finale de topscores naar Zweden en Australië gingen en in de finale eerder naar Spanje dan Italië. Het laatste woord over deze hele kwestie is duidelijk nog niet gevallen.