Nederland

NEDERLANDMALMO 2024

Diskwalificatie Joost Klein op Songfestival: dit weten we tot hiertoe

mgy EBU - Sarah Louise Bennett

Sinds de dag voor de finale gaan de gesprekken over het Eurovisiesongfestival nog maar bijna over één iemand. De Nederlandse Songfestivalkandidaat Joost Klein repeteerde niet, uren werd niet gecommuniceerd door EBU en de dag van de finale werd bekendgemaakt dat hij niet meer deel mocht nemen. Gediskwalificeerd. Wat weten we ondertussen over deze gebeurtenis? Een overzicht.

De eerste keer dat Joost niet op het podium verscheen, was op vrijdag, voor een dress rehearsal van de finale. Op het laatste moment, want de props voor zijn optreden waren al op het podium gezet. Waarom hij niet repeteerde, wist niemand.

Het enige wat verteld werd door EBU, was dat ze een incident met Joost Klein onderzocht. Er werd volop gespeculeerd onder de aanwezige fans en pers. Ook ‘s avonds voor de juryshow verscheen hij niet op het podium. Er werd voor de jury’s een video van Joosts optreden tijdens de halve finale getoond om punten te geven.

De laatste generale repetitie op zaterdag dan maar? Nee, in ons liveblog van de show moesten we schrijven dat ook toen Joost niet te zien was. Even later verspreidde de Nederlandse omroep NPO het bericht dat tegen Joost een klacht was ingediend bij de politie.

Voor het bedreigen van een Songfestivalmedewerker, werd toen nog gezegd door het Nederlandse Algemeen Dagblad.

Klacht na incident

Deelname aan de finale was op dat moment nog steeds onzeker voor de Nederlandse delegatie. Even later kwam dan toch een bericht van EBU. Gediskwalificeerd. Er had een ‘incident’ plaatsgevonden met Joost Klein en er was een klacht ingediend.

‘Omdat de wettelijke procedures hun tijd vergen, zou het niet gepast zijn [Joost Klein] te laten deelnemen aan het Songfestival’, schreef de organisatie onder andere. AVROTROS zei geschokt te zijn en de diskwalificatie disproportioneel te vinden. Ook de Nederlandse fans begrepen het niet.

Beetje bij beetje kwam toch informatie naar buiten, informatie die de Zweedse krant Aftonbladet via een ‘betrouwbare bron’ ontvangen had. Joost zou toen hij van het podium kwam aan een cameravrouw aangegeven hebben dat hij niet gefilmd wilde worden, wat zij genegeerd zou hebben. Daarbij zou Joost iets gedaan hebben.

Alleen was en is de vraag nog steeds wat er van waar is. Van een ‘bedreigend gebaar‘ ging het naar fysiek contact, het wegduwen van de camera, volgens de ene al agressiever dan volgens de andere. Hoewel AVROTROS dat laatste eerst expliciet tegensprak. Later beweerde Aftonbladet dat Joost de camera van de vrouw met wie hij een aanvaring had, stukgemaakt had.

Geen andere delegaties betrokken

Zeker is dat Noel Curran van de EBU gezegd heeft dat het verhaal dat AVROTROS vertelde niet overeenkomt met dat wat de cameravrouw verteld heeft. Er waren trouwens ook geruchten dat Joost Klein een aanvaring gehad zou hebben met de Israëlische delegatie en dat hij daardoor niet meer mocht repeteren.

Later werd dat door EBU ontkend. Geen enkele andere delegatie zou betrokken zijn bij het incident. Wel waar is dat de sfeer achter de schermen gespannen was, zo vertelden verschillende omroepen en deelnemers na afloop van de wedstrijd. AVROTROS had daar ook twee keer over geklaagd bij EBU.

Desondanks kreeg EBU een hoop kritiek te horen. Israël kon deelnemen aan het Songfestival, iets wat veel mensen niet vonden kunnen, en dat Joost uitgesloten werd voor wat door velen als een akkefietje gezien wordt, viel moeilijk te begrijpen.

Martin Österdahl kreeg tijdens de live finale boegeroep over zich heen, hoewel EBU in het statement zegt dat hij niet als enige die beslissing genomen heeft.

Zo zouden 15 mensen van andere omroepen de beslissing gesteund hebben. Het gaat om de omroepen van Frankrijk, Italië, Zweden, Oekraïne, het Verenigd Koninkrijk, Litouwen, Zwitserland, Bulgarije, Portugal en Duitsland.

De aanwezigheid van vier van de vijf grote landen heeft de beslissing misschien mee beïnvloed. Zo vertelt een ex-medewerker van EBU dat die grote landen meer invloed hebben dan Nederland, net doordat ze meer betalen.

Rechtszaak in juni

Ondertussen is, na een versnelde procedure en na een ondervraging van alle betrokkenen en getuigen door de politie, het dossier naar het Zweedse gerecht gestuurd. Begin juni moet Joost Klein in Zweden voor de rechtbank komen, heeft zijn Zweedse advocaat gemeld.

Misschien had het zover niet moeten komen, want toen hij de camera wegduwde, verontschuldigde hij zich meteen bij de cameravrouw, volgens de Zweedse krant Aftonbladet. Dat hij bedreigingen geuit zou hebben, ontkent Klein. (lees verder onder de tweet)

De vraag is dus wat de rechtbank zal beslissen en vooral wat AVROTROS zal doen als de rechtbank in het voordeel van Joost beslist. De juryleden hadden Joost namelijk een twaalfde plaats bezorgd. Hoe het stemmende publiek het resultaat beïnvloed zou hebben, zullen we nooit weten.

Zaak uitgesteld

Ondertussen bericht het Zweedse Expressen dat de advocaat van Joost Klein in Nederland nieuwe getuigen wil laten verhoren. De Zweedse advocaat van Joost wil dat niet bevestigen. Hij hoopt wel binnenkort met een verklaring te komen.

De Zweedse officier van Justitie bevestigt het nieuws wel, al is niet meegedeeld om welke getuigen het gaat. Om extra getuigen in Nederland te kunnen laten verhoren, moet die officier een Europees onderzoeksbevel aanvragen. Dat kan even duren, dus wordt de zitting van begin juni uitgesteld naar een nog nader te bepalen datum.