Met de twee halve finales afgerond, moest enkel nog de finale plaatsvinden van het zevenenvijftigste Eurovisiesongfestival. En zo geschiedde, op zaterdag 26 mei. De wedstrijd werd gehouden vanuit de Baku Crystal Hall, die speciaal werd gebouwd voor het Songfestival en pas een maand voor de drie uitzendingen volledig af was.

Over 2012

Nog voor de uitzendingen op antenne gingen, was er al veel commotie en kritiek uit heel de wereld over de Azerbeidzjaanse organisatie, en het feit dat Azerbeidzjan nota bene het Songfestival organiseerde. NGO’s als Human Rights Watch en Amnesty International stelden het gebrek van vrije meningsuiting in het land geregeld aan de kaak, evenals de vernieling van talloze huizen en appartementsgebouwen omdat die lagen in het gebied waar de nieuwe Crystal Hall gebouwd zou worden. Buurland Iran had geopperd dat Azerbeidzjan een gay pride in huis haalde en zo ‘niet-islamitisch gedrag’ vertoonde. De twee landen haalden elkaars ambassadeur weg, en een paar dagen na de wedstrijd beweerde het Azerbeidzjaanse ministerie van staatsveiligheid kennis te hebben van het feit dat er wel degelijk aanslagen gepland waren tijdens en op het Eurovisiesongfestival.

Van die aanklachten was natuurlijk niets te merken tijdens de uitzendingen zelf. De finale opende met vuurwerk, traditioneel Azerbeidzjaans gedans en een verkorte reprise van Running Scared, het winnende lied van vorig jaar. Zanger Eldar Gazimov bleef op het podium, want hij presenteerde de wedstrijd samen met ervaren presentatrice Leyla Aliyeva en de in Dubai gevestigde advocate Nargiz Birk-Petersen. Ze verwelkomden de kijkers, waarna de liedjes konden beginnen. De postkaartfilmpjes dit jaar toonden telkens toeristische beelden van Azerbeidzjan, met als slotstuk een rechtstreeks shot van de buitenkant van de Baku Crystal Hall, die opkleurde in de vlag van het komende land.

Leyla Aliyeva, Eldar Gasimov & Nargiz Birk-Petersen

Leuk weetje tussendoor: door het grote tijdsverschil begon de uitzending in Bakoe zelf pas om middernacht, en dus feitelijk al op zondag 27 mei. Het Eurovisiesongfestival moet namelijk beginnen om 21u Centraal-Europese tijd.

Er namen dit jaar 42 landen deel, met drie wissels tegenover het vorige jaar: Montenegro keerde terug na twee jaar afwezigheid, maar bleef meteen weer steken in de halve finale. Polen bleef thuis vanwege financiële redenen, en Armenië nam liever niet deel aan een songfestival dat in het hol van de leeuw werd georganiseerd. De avond werd geopend door een grote naam: het Verenigd Koninkrijk werd vertegenwoordigd door Engelbert Humperdinck, die vooral in de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw wereldwijd successen boekte als zanger. Met zijn rustige liedje kon hij onvoldoende overtuigen als opener, en de 76-jarige Humperdinck eindigde voorlaatste. Ook de Fransen hadden het al veel beter gedaan in het verleden, want de Frans-Indonesische Anggun strandde op een 22^e plek.

De andere drie landen van de Grote Vijf verging het stukken beter, en allen eindigden ze in de top tien van het klassement. Pastora Soler uit Spanje maakte indruk met haar grootse ballade en zorgde ervoor dat haar land voor het eerst in acht jaar tijd bij de eerste tien eindigde. Nina Zilli uit Italië overtuigde met haar opzwepende popnummer en de Duitser Roman Lob behaalde met het kleine Standing Still een groot resultaat. Gastland Azerbeidzjan werd vertegenwoordigd door zangeres Sabina Babayeva, en met haar lied pakte ze een zeer fraaie vierde plek, en het vierde opeenvolgende resultaat in de top vijf van het klassement.

Voor de finale werd gezegd dat het een strijd ging worden tussen de Russische omaatjes van Buranovskiye Babushki en de Zweedse Loreen, en die laatste trok uiteindelijk aan het langste zeel. Oudgediende Željko Joksimović pakte uiteindelijk brons voor Servië, en Albanië eindigde voor het eerst in zijn Songfestivalbestaan in de top vijf. In vergelijking met de halve finales boekten moest er vooral geïncasseerd worden bij Noorwegen, dat de rode lantaarn kreeg en zestien plekken verloor, Denemarken, Hongarije en Malta (allen veertien), Ierland en Griekenland (beide dertien). De heren van Jedward konden hun prestatie van vorig jaar niet evenaren en tuimelden flink naar beneden. Turkije en Estland verloren beide slechts twee plekjes tegenover de halve finale, en deden samen met de top vijf de beste zaken. Maar niemand kon de storm die Loreen heette stoppen.

Loreen

België en Nederland

Zowel België als Nederland waren uitgeschakeld in de halve finales, en mochten zo niet deelnemen aan de finale van het ESF 2012.

De pauze en de punten

Na een fikse zang- en dansact van zanger Emin Agalarov, die probeerde kijkend Europa warm te maken voor zijn repertoire, begon de stemming. De omaatjes bleven eventjes in de race, maar al gauw werd duidelijk dat Loreen afstevende op een monsteroverwinning. Uiteindelijk strandde ze op 372 punten, slechts vijftien minder dan het absolute record van Alexander Rybak drie jaar eerder. Euphoria werd ook een monsterhit, die in nagenoeg heel Europa de top van de hitlijsten bereikte. Sommigen beweren zelfs dat het het meest populaire Songfestivalnummer is geworden sinds dat andere Zweedse winnend liedje, Waterloo.

Het scorebord

Op 18 juni 2012 maakte de EBU de gesplitste resultaten bekend. Loreen had de televoting gewonnen, maar had amper elf punten meer dan Buranovskiye Babushki. De jury’s waren iets minder gevoelig voor de schattige grootmoeders, en zetten hen slechts elfde. Grote verschillen in rangschikking waren er onder meer bij Oekraïne (twintigste bij de televoters, zevende bij de jury’s), Roemenië (zevende bij de televoters, twintigste bij de jury’s), Turkije (vierde bij de televoters, tweeëntwintigste bij de jury’s) en de jongeheren uit Ierland, die door het publiek in de top tien werden gestemd, maar bij de jury’s genadeloos voorlaatst eindigden. Maar uiteindelijk was publiek en jury het wel over een ding eens: Loreen verdiende het om te winnen.