Het was alweer dertien jaar geleden dat het Eurovisiesongfestival officieel nog eens buiten de strakke Europese grenzen werd gehouden. In 1999 huisvestte Israël de wedstrijd, maar nu was het voor de zevenenvijftigste editie aan Azerbeidzjan, een land dat pas in 2008 debuteerde, om gastland te spelen. Vanuit de nagelnieuwe Baku Crystall Hall gingen de drie uitzendingen eind mei op antenne. Het gastland zelf en Spanje stemden mee in deze halve finale.

Over 2012

De uitzending begon met het vertonen van de slogan, Light Your Fire, en een verwelkoming door de, inmiddels naar gewoonte, drie presentatoren van dit festival. Leyla Aliyeva was een bekende presentatrice op de Azerbeidzjaanse televisie, Nargiz Birk-Petersen was getrouwd met een Deen en werkte als advocate in Dubai, en Eldar Gazimov won samen met Nikki het vorige songfestival in Düsseldorf. Drie avonden lang mochten ze ongegeneerd tenenkrommende en zorgvuldig vanbuiten geleerde grapjes maken.

Leyla Aliyeva, Eldar Gasimov & Nargiz Birk-Petersen

Er namen 42 landen deel dit jaar, en de avond werd geopend door Montenegro, dat in 2009 voor het laatste had deelgenomen en zowel toen als in 2008 ook al de eerste halve finale mocht openen. Zanger Rambo Amadeus kon met zijn buitenissige Euro Neuro geen indruk maken, en hij strandde op een vijftiende plek. Ook voor de Letse Anmary was er geen finaleplek weggelegd, ondanks haar verwijzingen naar drievoudig ex-songfestivalwinnaar Johnny Logan en Mick Jagger. Dit festival was het eerste sinds dat van 1998 dat nog eens een liedje in het Zweeds bevatte, en het ging om de inzending uit Finland, waar Zweeds een erkende tweede landstaal is. Zangeres Pernilla kon er echter onvoldoende zieltjes en stemmen mee winnen om een finaleplek te verzekeren.

Het erepodium in deze halve finale kon inhoudelijk niet meer van mekaar verschillen: het vrolijke zomerliedje uit Roemenië werd derde, ondanks het feit dat de zangeres het liedje op het gevoel inzong omdat ze niets hoorde uit haar oortje, Albanië pakte zilver met een dramatische bijdrage gezongen door Rona Nishliu, inclusief enkele enorme vocale uithalen, en het goud was voor het sextet Buranovskiye Babushki. Rusland werd vertegenwoordigd door zes omaatjes, allen tussen de 44 en 78 jaar oud, die deelnamen met Party for Everybody, een lied in het Engels en het Oedmoerts. De dames wilden geld inzamelen om in hun eigen dorp een nieuwe kerk te bouwen, en om de kijker te plezieren bakten ze alvast koekjes in een grote oven die op het podium stond. Het publiek was er wild van en stemde massaal, en Rusland won de eerste halve finale.

Buranovskiye Babushki

Dwergstaat San Marino werd vertegenwoordigd door Valentina Monetta, met een compositie van het legendarische duo Siegel & Meinunger. Het liedje heette eerst The Facebook Song, maar omdat merknamen niet vermeld mogen worden op het songfestival, veranderde het lied naar The Social Network Song, hoewel de likes nog steeds in het rond vlogen. Met achtergrondzangers uitgedost als chearleader, piloot en dokter en zelf aan de laptop, bezorgde Monetta de kijkers een memorabel optreden – maar niet op de goede manier, want ze bleef ook steken in de halve finale.

Meer succes was er voor de twee terugkerende artiesten van deze eerste halve finale: de IJslander Jónsi had in 2004 al deelgenomen, en plaatste zich nu voor de finale in duet met zangeres Gréta Salóme. Ierland werd voor het tweede opeenvolgende jaar vertegenwoordigd door de olijke tweeling Jedward, en met Waterline zongen ze zich ook dit jaar naar de finale.

België en Nederland

België werd vertegenwoordigd door de toen 17-jarige Laura van den Bruel, ofwel Iris. Ze werd intern aangeduid door de VRT om ons land te vertegenwoordigen, maar kreeg op 17 maart haar eigen mini-voorronde: in een uitzending van een kwartier zong ze twee liedjes waaruit de kijker mocht kiezen. Met 53% van de stemmen werd Would You boven Safety Net verkozen. Tijdens de repetities in Bakoe was België gestegen in menig lijstje, maar het mocht allemaal niet baten: Iris kwam niet verder dan een voorlaatste plek.

Iris

Nederland nam deel aan de tweede halve finale.

De pauze en de punten

Na authentiek Azerbeidzjaans gedans en getrommel als pauzeact, begon het bekendmaken van de tien gelukkige finalisten. Dit jaar deden de enveloppen een beetje hun rentree, want de laatste finalist werd bekend gemaakt door een echte envelop die op dramatische wijze naar de presentatoren werd gebracht. John en Edward uit Ierland bleken de tiende en laatste finalist te zijn.

Op 18 juni 2012 maakte de EBU de gesplitste resultaten bekend. De Russische omaatjes wonnen de televoting met een verpletterende voorsprong, maar eindigden bij de jury’s pas op een achtste plek. Verder waren de verschillen niet groot: Zwitserland nam de plaats van Hongarije in in de top tien van de televoters, en bij de jury’s deed Israël het iets beter dan finalist IJsland – maar zonder finaleplek.