Na de twee halve finales op dinsdag en donderdag was het op zaterdag tijd voor de finale van het zesenvijftigste Eurovisiesongfestival.

De finale startte met een verwelkoming van de drie presentatoren van dienst: Anke Engelke, Judith Rakers en Stefan Raab. Nadien ging die laatste samen met een grote big band zijn eigen versie van het winnende lied van vorig jaar, Satellite, zingen. Lena kwam er nog heel eventjes bij om enkele regels mee te zingen, waarna ze zich meteen weer naar de greenroom repte. Na een filmpje over het klaarmaken van de Ethias Arena voor het Eurovisiesongfestival, begonnen de liedjes. De postkaartfilmpjes dit jaar werden voorafgegaan door een beeld van de nakende artiest zelf, die in de coulissen klaar stond het podium te bestijgen. Nadien kwam er een filmpje van een inwoner uit het komende land die zijn of haar intrek had genomen ergens in Duitsland.

Anke Engelke, Stefan Raab & Judith Rakers

Het record van 2008 werd dit jaar geëvenaard, met 43 deelnemende landen. Ten opzichte van vorig jaar nam iedereen weer deel, en voegden vier landen zich opnieuw bij de Eurovisiefamilie: San Marino, Hongarije, Oostenrijk én Italië. Dat laarsvormige land had sinds 1997 niet meer deelgenomen, maar eind 2010 werd bekend dat het land er weer bij zou zijn vanaf de volgende editie. Als grote geldschieter werd de Italiaanse omroep RAI ook onmiddellijk gevoegd bij de landen die onmiddellijk geplaatst waren voor de finale, waardoor we vanaf dit jaar spreken van de Grote Vijf in plaats van de Grote Vier. Italië miste zijn herstart niet, en zanger Raphael Gualazzi pakte onmiddellijk de zilveren plak met zijn tweetalige lied Madness of Love.

Gastland Duitsland werd vertegenwoordigd door de titelhoudster: daags na het festival van 2010 al werd aangekondigd dat Lena het volgende jaar opnieuw zou deelnemen, en zo geschiedde. Na Lys Assia in 1957 en Corry Brokken in 1958 werd Lena de derde kandidaat die het jaar na haar zege opnieuw deelnam. Met het illustere Taken by a Stranger pakte ze een tiende plek. De Britse BBC had de groep Blue kunnen strikken om deel te nemen. Wereldberoemd van hits begin deze eeuw als Sorry Seems To Be The Hardest Word namen ze nu deel aan het songfestival met I Can. Een slechte vocale prestatie speelden de heren parten, en uiteindelijk liepen ze een behoorlijk blauwtje met slechts een elfde plek. De Fransen golden als grote favorieten, maar zanger Amaury Vassili kon met zijn Corsicaanse lied Sognu niet voldoende overtuigen, en hij eindigde in de middenmoot. Spanje plaatste zich opnieuw in de onderste regionen dankzij zangers Lucía Pérez.

De loting dit jaar zorgde voor vier rustige liedjes in het begin, gevolgd door een rist uptemponummers die elkaar opvolgden. Het was dit jaar voordelig om vroeg geloot te zijn, want van de eerste tien liedjes haalde maar liefst de helft de top tien van het klassement. Vooral Eric Saade uit Zweden deed goede zaken en pakte uiteindelijk brons. De winnaar dit jaar werd Azerbeidzjan, en dat was een kleine verrassing, want het land was ‘slechts’ tweede geëindigd in zijn halve finale. Het gelegenheidsduo Ell en Nikki konden voldoende mensen bekoren met hun liefdeslied Running Scared om een eerste plek in de wacht te slepen.

Ell & Nikki

Ze deden het zo een plek beter op zaterdag dan op dinsdag, maar vooral Mika Newton uit Oekraïne boekte winst: dankzij een goede loting en haar bijzondere act met een zandartieste, steeg ze twee plekken en eindigde ze nu op een vierde plek met het lied Angel. Bosnië & Herzegovina, vertegenwoordigd door terugkerende artiest Dino Merlin, verloor slechts één plek in vergelijking met de halve finale, de Moldavische groep slechts twee en die uit Georgië drie. De grootste verliezers waren Finland (achttien plekken verlies), IJsland (zestien) en Estland, Hongarije en Zwitserland (beide vijftien). De Estse Getter Jaani en de Hongaarse Kati Wolf golden als favorieten, maar konden die hooggespannen verwachtingen niet inlossen. De Zwitsers, voor het eerst in zes jaar in de finale, moesten genoegen nemen met de rode lantaarn.

België en Nederland

Zowel België als Nederland waren uitgeschakeld in tweede halve finale, en mochten zo niet deelnemen aan de finale van het ESF 2011.

De pauze en de punten

Na een pauzeact verzorgd door de Duitse hiphopzanger Jan Delay, begon de stemming. Er was dit jaar een nieuwigheid die de achteloze kijker niet opgemerkt zou hebben: de landen stemden vanaf dit jaar op een volgorde die met behulp van een algoritme werd bepaald door de EBU op basis van de juryresultaten, die op de ochtend van de finale al binnen waren. De bedoeling was een zo spannend mogelijke stemming te garanderen, en dit jaar lukte dat opzet aardig. Alle landen in de top acht van het klassement waren op een gegeven moment in de running voor de eerste plek, en pas in de laatste stemrondes konden Ell & Nikki zich voldoende lostrekken om een overwinning te verzekeren. Een mooie overwinning was het echter niet: Azerbeidzjan won met 221 punten, het laagste puntenaantal ooit sinds de invoering van de halve finale en de grote stijging in aantal deelnemende en stemmende landen, en Running Scared brak nergens potten in de hitlijsten.

Het scorebord

Op 26 mei maakte de EBU de gesplitste resultaten bekend, met een zeer opmerkelijk feit: op een haar na had winnaar Azerbeidzjan namelijk de televoting verloren, want Zweden eindigde op slechts twee puntjes verschil. Zoals verwacht werd Italië veel meer gewaardeerd bij de jury’s (eerste plek) dan bij het publiek (elfde plek). Veel meer geliefd bij het publiek waren de inzendingen uit Griekenland (derde versus veertiende), Rusland (zevende versus laatst) en het Verenigd Koninkrijk (vijfde versus tweeëntwintigste). Gezien de nipte voorsprong bij de televoting en tweede plek bij de jury’s, leek het erop dat Running Scared vooral een consensuswinnaar was.