Het 49^e Eurovisiesongfestival was het eerste ooit dat gehouden werd over twee avonden in dezelfde week, in dezelfde zaal. Nog voor het Songfestival 2003 had plaatsgevonden, had de EBU al bekendgemaakt dat de volgende finale zou worden voorafgegaan door een halve finale. De Grote 4 (Frankrijk, Duitsland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk) en de andere tien hoogst geplaatste landen van 2003 waren zeker van een plek in de finale, die plek had voor 24 deelnemers. In de halve finale namen de landen deel die uitgeschakeld waren voor 2003, die het in dat jaar te slecht deden en die debuteerden. De top tien van de eerste halve finale, die op woensdagavond werd gehouden, stootte door naar de finale, drie dagen later. Een andere nieuwigheid was dat dit het eerste songfestival was dat nadien integraal op een officiële dvd verscheen, zonder commentaarstemmen.

Over 2004

Na een korte, typisch Turkse dansvoorstelling, kwamen de presentatoren op het toneel. Meltem Cumbul en Korhan Abay waren beiden gevestigde namen in de Turkse acteerwereld, maar de beslissing om hen tot presentatoren te bombarderen had op flink wat verzet gestuit: Meltem was 44, Korhan 60, en dat maakte hem de oudste presentator ooit tot hiertoe. Ze verwelkomden de kijkers, maakten enkele grapjes en deden het publiek Volare zingen, het liedje dat in 1958 derde werd voor Italië en de grootste Songfestivalhit aller tijden zou worden. Nadien begonnen de liedjes uit 2004. Visueel was er geen enkel verschil tussen de twee uitzendingen: de postkaartfilmpjes waren identiek dezelfde, met allemaal toeristische beelden die het gastland in de kijker zette, en een mooie jongedame die een hartvormige vlag van het nakende land losliet op het publiek.

Meltem Cumbul & Korhan Abay

Aan dit songfestival namen maar liefst 36 landen deel, een absoluut record. 22 ervan maakten kans op de tien overblijvende lege plekken in de finale. Vier landen debuteerden: Wit-Rusland, Andorra, Albanië en Servië & Montenegro, dat na de naamsverandering van het voormalige Joegoslavië opnieuw mocht deelnemen aan internationale evenementen, nadat het land in 1992 gebannen was door de Verenigde Naties. Een ander opmerkelijk deelnemend land was Monaco, dat na een kwarteeuw terugkeerde naar de wedstrijd. Van die vijf landen boekten er twee immens grote successen, maar brachten de andere drie het er erbarmelijk van af – het piepkleine Andorra kreeg enkel punten van buurland Spanje. Maar niemand deed het zo slecht als Piero Esteriore uit Zwitserland, die voor zijn lied Celebrate van geen enkel ander stemmend land een punt kreeg. Van de 36 landen zonden drie ervan de halve finale niet uit: kijkers in Frankrijk, Polen en Rusland – drie landen die al in de finale stonden – kregen enkel de finale te zien.

Er namen opnieuw geen enkele terugkerende artiesten deel. Opvallend is dat van de eerste zeven liedjes geen enkel de finale haalde, en dat er bij de laatste tien liedjes slechts drie bleven hangen in de halve finale. De Estse folkmeisjes van Neiokõsõ grepen nipt naast een finaleplek en werden elfde met hun liedje in het Võro, een Ests dialect. Ook de twee andere Baltische staten overleefden de halve finale niet. Elk Balkanland plaatste zich vlotjes voor de finale, behalve Slovenië, dat door een fout geplande reclameonderbreking niet eens uitgezonden was geweest op de Turkse televisie. Het was vooral de top drie van de avond, de opzwepende dansnummers uit Griekenland en Oekraïne en het zeer ingetogen lied uit Servië & Montenegro van zanger Željko Joksimović, dat het leeuwendeel van de punten pakte en de rest ver achter zich liet.

Željko Joksimović

België en Nederland

België stond meteen in de finale van het Songfestival 2004 na de tweede plaats van Urban Trad in 2003.

Nederland werd vertegenwoordigd door het duo Re-Union. De NOS had het Nationaal Songfestival nog wat uitgebreid en had naast vier halve finales en een finale ook een herkansingsronde in het leven geroepen. De finale op 22 februari werd gestreden tussen tien liedjes, en Without you van het duo Re-Union kreeg de meeste punten. In Istanboel traden Paul en Fabrizio als allerlaatste op in de halve finale, en met succes: Nederland eindigde mooi zesde, inclusief topscores uit België en Ierland, en ging op één been door naar de finale op zaterdagavond.

Re-union

De pauze en de punten

Een filmpje over het succes van ABBA met poppen die de vier groepsleden symboliseerden vormde de pauzeact. Het werd zo bijzonder bevonden dat het geknipt werd uit de opname die op de officiële dvd kwam. Nadien was het tijd voor een heel nieuw iets op het Songfestival: de bekendmaking van de tien finalisten. Meltem en Korhan hadden tien enveloppen met daarin de tien winnaars, die ze beurtelings op willekeurige volgorde openden, los van het exacte resultaat. Dat werd namelijk pas na de finale van zaterdagavond bekendgemaakt. De volgorde waarin de landen onthuld werden, bepaalde tegelijk ook hun loting in de finale. Meteen na de bekendmaking verschenen de resultaten van de niet-geplaatste landen op het scherm. Het was de enige keer ooit dat dat gebeurde, en de resultaten waren ook niet volledig correct: in Kroatië waren aanvankelijk niet alle stemmen meegerekend waardoor de Kroatische stemming gewijzigd moest worden, en in het kleine Monaco waren zo weinig stemmen geregisteerd dat de computer een willekeurige top tien had samengesteld.