Op 9 en 11 mei 2023 kregen we de eerste twee halve finales op ons bord van de 67^ste editie van het Eurovisiesongfestival. De apotheose volgde op zaterdag 13 mei: de grote finale van het Eurovisiesongfestival. Afspraak 21.00 uur stipt in de Liverpool Arena te Liverpool.

Over 2023

Een oorlog op het Europese continent, het had ook zijn impact op het Songfestival. Niet alleen zou, althans volgens velen, de stemming van het Eurovisiesongfestival 2022 beïnvloed zijn door de sympathie voor de Oekraïners, ook de toewijzing van de gaststad (en het gastland) voor het volgende Songfestival bleef lange tijd hierdoor onzeker. Het traditioneel principe, zijnde het feit dat de winnaar van het vorige jaar het festival organiseert, kon immers niet gevolgd worden.

Verschillende landen wilden dan ook maar al te graag in de bres springen. Na het goede resultaat van Chanel (ESF 2022) was de Spaanse omroep RTVE één van de eerste omroepen die liet uitschijnen dat zij zich wel geroepen voelde om de organisatie over te nemen en/of te helpen waar mogelijk. Ook de Zweden, die al twee Songfestivaledities op tien jaar tijd hadden georganiseerd, wilden maar al te graag helpen. Uiteindelijk doemde op 25 juli 2022 witte rook op uit het hoofdkwartier van de EBU: het Verenigd Koninkrijk onder leiding van de BBC, die met Sam Ryder nog tweede was geworden, krijgt het recht om het volgende Songfestival te organiseren.

Deze editie gaat de geschiedenis in als een relatief rustige editie. Een opsteker voor de Britten: in tegenstelling tot het podium in 2022, waar een deel bepaalde mankementen vertoonde en niet voldoende snel kon bewegen, bleek de staging van dit jaar functioneel in orde te zijn. Het grootste schandaal, al was dat vooral iets waar enkel de ‘die hard Songfestivalfans’ moeite mee hadden, was de nieuwe methode om finalisten uit de halve finales aan te kondigen. Hierover kan je hier meer lezen.

Een andere vernieuwing was de nieuwe stemmethode. ‘Power to the people!’ was het devies van de European Broadcasting Union (EBU) dit jaar en voor de volgende edities van het Songfestival. De beslissingsmacht van de jury werd voor de eerste en tweede halve finale volledig kort gewiekt. Na jaren een 50/50%-verdeling tussen jury en publiek op vlak van stemkracht aan te houden, werd het oude systeem vervangen door een volledige publieksstemming. Enkel in het eindresultaat van de finale kan de jury nog enige inbreng hebben. Naast deze wijziging, werd ook het concept ‘Rest of the World’ in het Songfestivalsysteem ingevoerd. Ook inwoners uit niet-deelnemende landen krijgen vanaf 2023 de mogelijkheid om een stem uit te brengen tijdens het Songfestival.

Tijdens de finale van het Songfestival

De finale van het 67^ste Eurovisiesongfestival begon ook dit jaar opnieuw met een link naar de oorlog in Oekraïne. Het eerst beeld van de avond was de groep Kalush Orchestra, de winnaars van de vorige editie, op een Oekraïense metroperron. Ook Sam Ryder, de runner-up van 2022, was te zien in het introfilmpje. Het winnende lied van de Oekraïners werd op klassieke wijze gebracht. Ook Kate Middleton, Hertogin van Cornwall en Cambridge, bleek achter een piano te zitten in het filmpje.

Na het filmpje verschenen de leden van Kalush Orchestra ook op het podium in Liverpool. Ze maakten meteen van de gelegenheid gebruik om hun nieuwe single Changes mee te promoten. Nadien volgde de klassieke vlaggenparade van de 26 landen. Ook tijdens de vlaggenparade waren de Oekraïense invloeden duidelijk aanwezig. Vier voormalige deelnemers uit het Oost-Europese land, meer bepaald Go_A (ESF 2021), Jamala (ESF 2016, winnaar), Tina Karol (ESF 2006) en Verka Serduchka (ESF 2007), zongen op het podium. Zij brachten een nieuwe versie van hun nummer, waarbij ook enkele Britse klassiekers werden meegenomen.

Na een goed kwartier verschenen dan uiteindelijk de gastheer en gastvrouwen van de avond. Julia Sanina, Alesha Dixon en actrice Hannah Waddingham waren opnieuw van de partij, ditmaal vervoegd door de Britse presentator Graham Norton. Ze wezen er meteen op dat het mogelijk een historische avond zou kunnen worden. Niet alleen was de dag voordien aangekondigd dat Luxemburg in 2024 naar het Songfestival zou terugkeren, ook zou Zweden met Loreen Ierland mogelijk kunnen bijtreden met het hoogst aantal overwinningen in de geschiedenis van het Songfestival. Er werd zelfs een tabelletje getoond op één van de LED-schermen. Vier uur later bleek dat dit inderdaad het geval zou zijn.

De resultaten van de Big Five

Voor de meerderheid van de zes automatisch geplaatste landen werd het opnieuw een blamage. Zoals gewoonlijk deed Italië het uitstekend. Marco Mengoni (ESF 2013) sleept een vierde positie in de wacht en wist zich te verbeteren in vergelijking met zijn deelname in 2013. Na Italië wist Oekraïne met Tvorchi en hun Heart of Steel het beste resultaat te behalen met een zesde plaats, beter doen dan vorig jaar was dan ook een moeilijke opdracht. Frankrijk eindigde op een 16de plaats. La Zarra had gehoopt op meer en uitte haar ongenoegen op het einde van de televoting met een middelvinger.

De drie andere landen waren allemaal in de onderste regionen van het klassement te vinden. Duitsland was voor het tweede jaar op rij de rode lantaarn. Een teleurstellende plaats voor de rockgroep Lord of the Lost, nochtans was het een genre dat veel mensen vereenzelvigen met Duitsland omwille van, onder andere, Metallica. Ook het Verenigd Koninkrijk ging in eigen land opnieuw pijnlijk ten onder. Mae Muller wist vocaal niet te overtuigen en ook het optreden leek niet coherent. Een voorlaatste plaats was dan ook het pijnlijke lot. De Spaanse Blanca Paloma eindigde in de top 20 op een povere 17de plaats. De zangeres stond bij de bookmakers nochtans lang in de top 5, maar viel tijdens de finale helemaal naar beneden. Haar nummer Eaea bleek dan toch te niche. Van de jury kreeg de zangeres een mooie 95 punten, maar ze werd met slechts 5 punten laatste in de stemmen van het publiek.

België en Nederland

Nederland wist zich niet te kwalificeren voor de grote finale.

België zat wel in de finale, iets wat sinds 2021 altijd al gelukt was. Gustaph eindigde op een mooie 7de plaats met 182 punten, en zelfs een plaatsje hoger in vergelijking met de halve finale. Het grootste deel van de punten, met name 127,  verkreeg hij van de jury. Uitschieters hierbij waren 10 punten uit Ierland, en maar liefst drie 12 punten, resp. van de Australische, Zweedse en Griekse jury. De bekendmaking van deze laatste douze points veroorzaakte een ware schokgolf doorheen de zaal en op verschillende sociale media kanalen, aangezien de Griekse jury de vertegenwoordiger uit buurland Cyprus slechts vier punten had toebedeeld. Wat de televoting betreft was vooral de West-Europese kijker hem goedgezind, uit Oost-Europa kreeg hij geen enkel punt van de televoting.

De pauze en de punten

Na en tijdens het stemmen werd de uitzending opgevuld door enkele bekende gezichten. Sam Ryder, de Britse trots in 2022, kon tijdens de pauze dan ook niet ontbreken. Na zijn succes met SPACE MAN, had de Brit ondertussen een nieuwe single Mountain uit. Die laatste bracht hij op het Songfestival. Het Songfestival vond in 2023 plaats in Liverpool, een stad met een rijke muziekgeschiedenis. Om enkele lokale en internationale muzieksterren uit deze stad in de kijker te zetten, brachten zes voormalige Songfestivaldeelnemers een eigen versie van een bekend nummer.

Mahmood (ESF 2019, Italië) bracht het iconische Imagine van John Lennon en Netta (ESF 2018, Israël) gaf een eigen draai aan het door de groep Dead or Alive uitgebrachte You Spin Me Round (Like a Record). Whole Again van de groep Atomic Kitten werd gebracht door de IJslander Daði Freyr (ESF 2020 & 2021, IJsland), terwijl Cornelia Jakobs (ESF 2022, Zweden) koos voor het mooie I Turn to You van Melanie C.

Hoewel ze het Songfestival nooit heeft gewonnen, mocht ook Sonia (ESF 1993, Verenigd Koninkrijk), geboren en getogen in Liverpool, het podium op om haar eigen Better the Devil You Know te brengen. Eindigen deden we uiteindelijk met een groepsnummer van alle artiesten, Duncan Laurence (ESF 2019, Nederland) en Ruslana (ESF 2004, Oekraïne). Zij brachten You’ll Never Walk Alone, opnieuw een verwijzing naar het feit dat Oekraïne niet alleen staat in het Russisch-Oekraïense conflict.

Publiek kiest voor Finland

Onmiddellijk na afloop van de finale werden de gedetailleerde rangschikkingen per land en, in de finale, per jurylid vrijgegeven. Het meest opmerkelijke verschil was de grote discrepantie tussen de top 2 van de kijker en de jury. De publieksstemming werd met voorsprong gedomineerd door de Finse vertegenwoordiger. Loreen kreeg van het publiek, ondanks haar voorgeschiedenis, geen enkele douze points van de kijker, terwijl Kaarïja 18 stuks verkreeg. Kaarïja kreeg van elk land punten. Ook Loreen kreeg uit quasi elk land punten, enkel de goede buren uit Finland hadden dit jaar toevallig niks over voor de Zweedse vertegenwoordiger. De Fin had dan wel met ruime voorsprong de televoting gewonnen, het omgekeerde was waar voor de stemming van de jury: daar werd hij slechts vijfde op bijna 200 punten van Loreen.

Voor het overige valt op dat de Big Five opnieuw de weg kwijt was in 2023: Duitsland eindigde op de laatste plek bij de jury. Spanje, Verenigd Koninkrijk én Duitsland doken op in de onderste regionen bij de kijker. Opnieuw een afgang. Enkel Italië weet constant te presteren.