Niemand wint bij een Israëlische Songfestivaldeelname in 2024, betoogt onze hoofdredacteur Jonathan Hendrickx in dit opiniestuk. Dat schrijft hij in eigen naam en niet in die van de redactie van Songfestival.be. ‘Er zijn in elk mogelijk scenario alleen verliezers.’

Het Israëlisch-Palestijns conflict blijft de gemoederen bedaren. Het publiek debat wordt op het scherpst van de snede gevoerd. Belangrijk is om het hoofd koel te houden. Ja, je kunt het recht op zelfverdediging verdedigen en tegelijkertijd een genocide afkeuren zonder ten prooi te vallen aan antisemitisme en/of islamofobie.

1.001 belangrijkere dingen

Maar ik pretendeer geen oorlogs- of Midden-Oosten-expert te zijn. Hoewel er uiteraard 1.001 belangrijkere dingen zijn in dit conflict dan een liedjesfestival, vormt dat bij Songfestival.be logischerwijs de rode draad. Als website nemen we geen collectief standpunt in. Maar als individu pleit ik voor een terugtrekking van Israël uit het Songfestival 2024 in Malmö.

Waarom? Omdat er in elk mogelijk scenario alleen verliezers zijn.

Onmogelijke spagaten

Als Israël deelneemt, zal de kandidaat die het land vertegenwoordigt in twee onmogelijke spagaten terechtkomen. Eerst over het lied: dat mag volgens de EBU-regels geen duidelijke politieke boodschap hebben. Maar tussen de regels door is veel mogelijk en de grenzen zijn troebel. Of de song een politieke connotatie heeft of niet, in beide gevallen zal het voor de harde kernen voor- en tegenstanders onvoldoende of net te veel zijn.

De tweede catch-22 schuilt in de kandidaat zelf, die nog steeds een land en vlag moet vertegenwoordigen. De eindeloze stroom van anti-Israëlische reacties op de officiële socialemediakanalen van het Songfestival doen nu al het ergste vermoeden. De artiest van het land zou maandenlang terechtkomen in een wervelwind van online haatcampagnes. Ook hier is er geen juiste actie of boodschap mogelijk. Alles wordt zo minutieus onder een vergrootglas gelegd dat alles voor commotie zal zorgen.

Overschaduwen

Als we iets breder kijken, dreigt een Israëlische deelname het Songfestival 2024 compleet te overschaduwen. Er zou buitengewoon veel media-aandacht voor de wedstrijd zijn, maar any publicity is lang niet altijd good publicity.

Dat uitgerekend Zweden als Scandinavisch land gastheer speelt, terwijl het conflict net in Noord-Europa voor de meeste deining zorgt, komt daarbij bijzonder ongelegen. De veiligheidsmaatregelen zouden op draconische wijze moeten worden aangescherpt, voor de Israëlische delegatie en de hele wedstrijd. De minste hint die kan lijken op een dreiging voor een aanslag kan de hele wedstrijd op z’n kop zetten, of in het allerslechtste geval afgelasten.

Vraagtekens bij deelnames

Omroepen in landen als Finland en IJsland plaatsen nu al openlijk vraagtekens bij hun respectievelijke Songfestivaldeelnames. Gebukt onder plaatselijke druk, niet in het minst van deelnemende kandidaten aan hun preselecties zelf, wordt geopperd dat het aantal deelnemende landen in Malmö nog sterker kan dalen. Ook in andere landen kan dat voor een domino-effect zorgen, wat de duurzaamheid van het Songfestival dreigt aan te tasten.

EBU denkt niet aan diskwalificatie Israël ondanks groeiend protest

Bovendien worden alle andere omroepen en deelnemers van dit jaar willens nillens meegezogen in de negatieve spiraal die met de Israëlische Songfestivaldeelname gepaard gaat. Ook zij worden geconfronteerd met de vraag of hun deelname wel geoorloofd is, met minder aandacht voor hun songs en kwaliteiten als artiesten tot triest gevolg.

Het Songfestival 2024 is ironisch genoeg het tweede georganiseerd onder de inmiddels permanent geworden slogan United by Music. In tijden van gezamenlijke Europese steun voor Oekraïne tegenover Rusland klinkt dat prachtig. Maar wanneer landen openlijk beginnen twijfelen aan hun deelname door de aanwezigheid van een ander land, krijgt de slagzin een wel erg wrange nasmaak.

De eer aan zichzelf houden

Voor de duidelijkheid, nog twee belangrijke zaken op een rij.

Ten eerste pleit ik er niet voor dat de EBU de Israëlische publieke omroep KAN formeel uitsluit van deelname. In tegenstelling tot in pakweg Rusland is de publieke omroep in Israël geen staatsomroep. Integendeel zelfs, KAN ligt al langer zelf op ramkoers met het Netanyahu-regime en heeft zelf natuurlijk geen invloed op regeringsbeleid. Wel vraag ik aan omroep KAN om wat het Songfestival 2024 de eer aan zichzelf te houden, voor het belang van zichzelf en haar eventuele kandidaat, maar ook dat van de wedstrijd als geheel.

Ten tweede heeft dit opiniestuk geen enkele invloed op hoe deze website zal blijven berichten over Israël op het Songfestival: steeds journalistiek verantwoord en dus feitelijk correct. We zijn het onszelf en natuurlijk vooral jullie, onze trouwe lezers, verschuldigd om correcte berichtgeving te garanderen. Net nu meer dan ooit.

Songfestival.be staat ook open voor prikkelende opinies van externen. Bijdragen kunnen ingestuurd worden naar [email protected].