Belgische voorrondes voor het Eurovisiesongfestival. Kijkplezier voor de een, ergernis en een flauw niveau voor de ander. De preselecties kwamen er in verschillende methodes, concepten en tv-formats. Tijd om dat allemaal eens te herbeleven in ons boek 65 jaar België op het Songfestival Bestel alvast jouw exemplaar en krijg hieronder een voorsmaakje. Want naast een uitgebreide geschiedenissectie van het grote Songfestival, lees je in dit unieke boek ook de historiek van onze Belgische voorrondes. Niet alleen met tekst en uitleg, maar ook via puntentabellen en foto’s.

In onze preselecties, en soms zelfs achter gesloten deuren, ging het weleens mis. In ons boek ontdek je alle akkefietjes en kom je te weten welke brandjes er geblust moesten worden. Hieronder alvast een selectie van zes verhalen die de wenkbrauwen meer dan eens doen fronsen.

1979: Geen Comment ça va? maar Hey Nana

Zangeres Micha Marah was door de BRT intern aangeduid als kandidate. Ze kreeg haar eigen Eurosong met zes liedjes, die over vijf uitzendingen werd uitgesmeerd. Het publiek in het Amerikaans Theater stemde elke week een song weg, al kwam er nog één keer een terug om meteen weer onderaan te eindigen. Comment ça va? had elke voorronde vlotjes gewonnen en was ook merkbaar de favoriet van Marah zelf. Maar in de finale bepaalde een vakjury de uitslag, en die koos tegen alle verwachtingen in voor Hey Nana. De zangeres stond naar eigen zeggen ‘aan de grond genageld’ en moest door een medewerker het podium worden opgeduwd om het winnende lied nog eens te zingen.

De componist van Hey Nana had verschillende juryleden overtuigd niet op Comment ça va? te stemmen, zo stelde Micha Marah in ons interview, dat ook volledig te beluisteren valt. Maar daarmee was de kous nog lang niet af: Hey Nana werd beschuldigd van plagiaat en het kwam nog tot een rechtszaak waarbij Marahs advocaat het deuntje op een blokfluit speelde. De hele affaire liep af op een sisser, en de Belgische delegatie vertrok met Hey Nana naar het Songfestival. De BRT had zijn voorzorgen genomen: achtergrondzangeres Nancy Dee was in het geheim opgeleid om in te vallen, moest Micha Marah beslissen om haar deelname te boycotten. Zo ver kwam het niet, maar België werd wel gedeeld laatste in Jeruzalem.

1983: Woedende Bart Kaëll-fans en een alternatieve vakjury

Aan Eurosong 1983 namen drie zangers, drie zangeressen en drie groepen deel. Ze stonden elk met één lied in de finale. Klinkende namen als Venus, Sofie en Wim De Craene namen het op tegen een piepjonge Bart Kaëll, die als publiekslieveling gold, en het volslagen onbekende trio Pas de Deux (foto artikel). De vakjury was alternatief samengesteld en bevatte mensen als Zaki, Mike Verdrengh en verschillende Studio Brussel-pioniers. Ze overwogen niemand naar het Songfestival te sturen, maar moesten punten geven. Zes van de acht juryleden gaven hun topscore aan Rendez-vous, tot steeds grotere frustratie van het aanwezige publiek.

Toen duidelijk werd dat Pas de Deux won, probeerde presentator Luc Appermont de rust te bewaren en de laureaten op het podium te roepen voor hun reprise. Maar het publiek hield niet op met boeroepen en de zaal vroegtijdig te verlaten. De drie Pas de Deux-leden, met ook nog Ben Crabbé aan de drums, pookten de boel nog wat op. Na hun reprise was het Amerikaans Theater al grotendeels leeg. Het regende vernietigende reacties, en België werd in München op twee na laatste. Rendez-vous werd later wel het allereerste lied dat werd gedraaid op Studio Brussel, het radionet dat ook in 1983 het levenslicht zag.

1985: Hugo Claus en geen budget

Na het debacle uit 1983, en ook omwille van besparingen bij de BRT, werd de keuze in 1985 volledig achter gesloten deuren gemaakt. Een huiscomponist had de muziek geschreven en de operazangeres Mireille Capelle was intern aangeduid als kandidate. Het enige wat ontbrak was een songtekst, en daar liep het mis. Zeven verschillende versies konden Capelle niet bekoren, en ze overtuigde niemand minder dan auteur Hugo Claus om woorden op de muziek zetten. De BRT gaf echter de voorkeur aan een tekst van een eigen medewerker. Uit protest stapten Capelle en Claus op.

De omroep zat met de handen in het haar, want de deadline naderde. In allerijl werd zangeres en actrice Linda Lepomme overtuigd om deel te nemen, met de versie van de componist en tekstschrijver uit eigen huis. Lepomme zong Laat me nu gaan voor het eerst in een leeg, kaal Amerikaans Theater. Dat bleek een voorbode voor haar hele deelname. Er was geen budget voor een grote delegatie: België moest het stellen met de dirigent van gastland Zweden en zelfs de kapper van Lepomme mocht niet mee in de artiestenfoyer. Uiteindelijk was alle moeite vrijwel zinloos geweest: met enkel punten van de Turkse jury werd België opnieuw troosteloos laatste op het Songfestival.

2002: Bomalarmen en K3-videoclips

Eurosong 2002 was misschien wel de populairste editie ooit, met bijna twee miljoen kijkers voor de finale gewonnen door Sergio@The Ladies. Maar in de tweede halve finale liep het mis aan het begin van de uitzending. Kort voor de start van de liveshow vanuit de Studio 100-studio’s in Schelle kwam een anoniem telefoontje binnen: er zou een bom geplant zijn in de studio. De uitzending werd abrupt afgebroken en TV1 vulde de zendtijd op, in volle primetime op een zondagavond, met videoclips van K3. Het bleek gelukkig vals alarm en na een tiental minuten werd de liveshow hervat.

Voor de derde halve finale kwam er een nieuwe bommelding, maar ditmaal zou er een exemplaar liggen op de VRT zelf, aan de Reyerslaan. Ook dit bleek vals alarm, en de grappenmaker werd gearresteerd. Wie echter de eerste melding maakte, blijft tot op de dag van vandaag een mysterie.

2003: Extreemrechtse sympathieën?

Een jaar later was het weer aan de RTBF om een kandidaat aan te duiden. De groep Urban Trad werd met Sanomi intern aangeduid, maar er brak nog een groot schandaal uit. Zangeres Soetkin Collier werd door de Staatsveiligheid geportretteerd als een vrouw met extreemrechtse sympathieën, die in de jaren 1990 enkele keren aan betogingen van dergelijke organisaties had deelgenomen. De informatie werd doorgespeeld naar de toenmalige Franstalige minister van Cultuur en Media, die de RTBF opriep een andere zangeres of een heel andere inzending te zoeken. In overleg werd besloten Collier te vervangen door een andere Urban Trad-zangeres. Het hele voorval kostte België allesbehalve punten: we werden nipt tweede achter Turkije, en kwamen sindsdien nooit meer zo dicht bij een overwinning.

Pas in oktober 2003 werd de naam van Soetkin Collier formeel gezuiverd. Een rapport van de aanpak van Staatsveiligheid legde bloot dat de bevindingen ongenuanceerd, ongecontroleerd en verouderd waren. Collier was tevreden, maar moest het nieuws wel in de media vernemen.

2011: Verschillende voorrondes en doodsbedreigingen

De RTBF opteerde voor het eerst in jaren nog eens voor een grootse voorronde – maar het werd ook de laatste keer tot hiertoe. De Franstalige omroep lanceerde in september 2010 een online platform waarop iedereen die geïnteresseerd was zich kon aanmelden met een nieuwe song en kans maakte op deelname aan de Songfestivalvoorronde. Een dure adder onder het gras was dat je wel zelf 20.000 euro moest vinden via crowdfunding om je plekje te verzekeren. 31 december 2010 was de deadline. Niet minder dan dertig kandidaten hadden het bedrag opgehoest, veel te veel voor één tv-uitzending.

De omroep liet hen daarom alle dertig hun song zingen op Vivacité, de Waalse Radio 2, in een ter plekke verzonnen halve finale op de radio. Het publiek en een vakjury kozen samen veertien van de dertig deelnemers die dan doorstootten naar de feitelijke preselectie. Daarin moesten de veiligheidsmaatregelen op het laatste nippertje nog flink werden opgeschroefd toen bleek dat een van de kandidaten doodsbedreigingen had gekregen. Uiteindelijk liep er niets mis. De op en top Belgische groep Witloof Bay won de voorronde met overmacht, en werd uiteindelijk met één punt verschil uitgeschakeld in de tweede halve finale op het Songfestival in Düsseldorf.

Nieuwsgierig naar meer sappige verhalen? Via deze link schaf je een exemplaar aan van het boek ’65 jaar België op het Songfestival. Alle artiesten. Alle verhalen’. Ons boek is het allereerste volledige naslagwerk met alle informatie over onze voorrondes én ons land op het Eurovisiesongfestival. Herbeleef 1987, 2004 of een ander jaar. Of verrijk jezelf met kennis over onze interne keuzes. Dit boek wil je hebben!